бра́ція, -і, ж., зб.

1. Манахі адной абшчыны або манастыра.

2. (з азначэннем). Людзі аднаго кола; садружнасць (жарт.).

Марская б.

Уся наша б.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паро́блены сде́ланный; переде́ланный;

уся́ рабо́та ~блена — рабо́та сде́лана (переде́лана)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

счаса́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., счэ́шацца; зак.

1. Счысціцца, зняцца пры часанні.

Счасалася два кілаграмы пуху.

2. Быць счасаным (гл. счасаць¹ у 2 знач.).

Уся воўна счасалася.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адха́ркацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. Харкаючы, ачысціць горла ад макроты, слізі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца пры харканні.

Уся макрота адхаркалася.

|| незак. адха́рквацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адрабо́ткі, -аў (гіст.).

Праца селяніна са сваімі прыладамі, канём на пана за карыстанне зямлёй, за пазыку і пад.

Уся вёска хадзіла да пана на а.

|| прым. адрабо́тачны, -ая, -ае.

Адработачная рэнта.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павыпа́рвацца, ‑аецца; зак.

Выпарыцца — пра ўсё, многае. Уся вада павыпарвалася. Бочкі добра павыпарваліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сыр’ё ’ўсё наогул сырое’, ’не высахлае’ (Нас.), ’уся садавіна і тая гародніна, якую ядуць сырой’ (Варл.), ’сырыя дровы; садавіна, гародніна’ (Юрч. Вытв.). Зборны назоўнік ад сыры, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жало́жнік ’вугал насупраць печы’ (Сцяшк. МГ: «уся пасуда ў нас стаіць у жаложніку»). Відаць, недакладна ўказана семантыка; фанетычная асіміляцыя: першае ж замест з: заложнік ’паліца для пасуды’ (гл).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

надзе́я, -і, мн. -і, -дзе́й, ж.

1. Чаканне чаго-н. добрага, упэўненасць у ажыццяўленні чаго-н.

Светлая н.

Страціць надзею.

2. Той, або тое, на каго, на што можна спадзявацца, апірацца.

Сын — уся мая н.

◊

Падаваць надзеі — выяўляць якія-н. задаткі, праяўляць здольнасці да чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Стапа́рч іран. ‘уся мэбля ў хаце’ (Сцяшк.), ‘нешта непрывычна вялікае’ (слонім., Нар. словатв.). Аддзеяслоўны назоўнік ад дзеяслова тыпу тапары́шчыцца ‘стаяць тырчком, тырчаць’ (Стан.), параўн. рус. топо́рщиться ‘тс’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)