аперцэ́пцыя, -і, ж. (кніжн.).

Успрыманне, пазнаванне на падставе ранейшых уяўленняў і запасу ведаў.

|| прым. аперцэпцы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жыццеадчува́нне, ‑я, н.

Успрыманне жыцця, навакольнай рэчаіснасці. Радаснае жыццеадчуванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эмпіры́я, -і, ж. (кніжн.).

1. Чалавечы вопыт увогуле, успрыманне ўсяго знешняга органамі пачуццяў.

2. Назіранне ў натуральных умовах у адрозненне ад эксперыменту.

|| прым. эмпіры́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вчу́вствование ср., филос., психол. успрыма́нне пачуццём, адчува́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перцэ́пцыя, ‑і, ж.

Спец. Успрыманне, непасрэднае адлюстраванне аб’ектыўнай рэальнасці ў той момант, калі яна дзейнічае на нашы органы пачуццяў.

[Лац. perceptio — разуменне, пазнаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хемарэцэ́пцыя, ‑і, ж.

Успрыманне аднаклетачным арганізмам або спецыялізаванымі клеткамі мнагаклетачнага арганізма хімічных раздражняльнікаў, якія прысутнічаюць у знешнім або ўнутраным асяроддзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эмпіры́я, ‑і, ж.

Кніжн.

1. Чалавечы вопыт, успрыманне знешняга свету органамі пачуццяў.

2. Назіранне ў натуральных умовах у адрозненне ад эксперыменту.

[Ад грэч. empeiría — вопыт.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адчува́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Псіхічны працэс успрымання з’яў аб’ектыўнага свету пры іх уздзеянні на органы пачуццяў.

А. дотыку.

А. новага.

2. Перажыванне, уражанне, прадчуванне; успрыманне свядомасцю, разуменне; пазнаванне.

Паэтычнае а. свету.

А. рэчаіснасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

до́тык, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Лёгкае дакрананне да чаго-н.

Адчуць д. цёплай далоні.

2. Адно з пяці асноўных знешніх пачуццяў — успрыманне адчуванняў, якія ўзнікаюць пры дакрананні да чаго-н.

Непасрэдны д.

|| прым. до́тыкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

светаўспрыма́нне, ‑я, н.

Успрыманне чалавекам навакольнага свету (у 1 знач.). Своеасаблівасць мастацкага почырку таго ці іншага паэта ў вялікай ступені залежыць ад характару яго светаўспрымання. Рагойша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)