падлі́злівы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які падлізваецца; ліслівы, угодлівы. Падлізлівы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уго́днік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Угодлівы чалавек (разм.).
2. У рэлігійным уяўленні: святы, які ўгадзіў Богу сваім бязгрэшным жыццём.
|| ж. уго́дніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даго́длівы, ‑ая, ‑ае.
Услужлівы, угодлівы. Ласкавая, дагодлівая і яшчэ рухавая кабета,.. [цётка Макрына] вельмі ўпадала за сваімі «нявестачкамі». Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліслі́вы, -ая, -ае.
1. Які ліслівіць, дагаджае каму-н. з карысцю для сябе.
Л. хлопец.
2. Які змяшчае ліслівасць.
Ліслівая ўсмешка.
3. Ласкавы, угодлівы, які ўмее дагадзіць.
Л. голас (разм.).
|| наз. ліслі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падлы́жны, ‑ая, ‑ае.
Абл. Падлізлівы, угодлівы. Прахор бачыў ягонае здзіўленне і, каб падмацаваць яго, гаварыў з фальшывай падлыжнай сціпласцю. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Падлыга́ла ’які дапамагае ілгаць’ (Нас.), падлыжнік ’падлізлівы, угодлівы чалавек’ (Чачот). Рус. падлыгала ’ілгун’. Да *падлыгаць < лыгаць. Гл. лыга©.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уми́льный
1. (нежный, приятный) мі́лы;
2. перен. (льстивый, угодливый) разг. даго́длівы; уго́длівы; ліслі́вы, падлі́злівы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рабале́пны ’ліслівы, рабскі, угодлівы’, рабале́пстваваць ’быць рабалепным’ (ТСБМ), сюды ж рабалепства ’падляганне’ (Гарэц.). Запазычана з рус. раболе́пный, раболепство, раболе́пствовать ’тс’, дзе ў сваю чаргу са ст.-слав. раболѣпьно ’па-рабску, як раб’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лаке́йскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лакея, належыць лакею. Лакейская служба. Лакейская вопратка. // перан. Неадабр. Угодлівы, ліслівы, пакорны. Лакейская ўгодлівасць. □ Уваходзіць Лямант і стаіць у лакейскай позе. Чорны.
2. у знач. наз. лаке́йская, ‑ай, ж. Памяшканне, пакой для лакеяў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уго́днік, ‑а, м.
1. Разм. зневаж. Той, хто імкнецца дагадзіць каму‑н.; угодлівы чалавек.
2. Уст. У рэлігійным уяўленні — святы, які ўгадзіў богу сваім бязгрэшным жыццём. На покуце над сталом віселі абразы ў просценькіх саматужных асадках, але пад шклом, каб мухі не забруджвалі твары святых угоднікаў. Колас. Цётка Тэкля, самая набожная ў вёсцы жанчына, пераблытала і накрыла чыгун з бульбай для свіней абразом Міколы ўгодніка. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)