адтачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак., што.
1. Зрабіць вострым.
А. нож.
2. перан. Удасканаліць майстэрства, зрабіць выразным.
А. пяро крытыка.
|| незак. адто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абтачы́ць², 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -то́чыць; -то́чаны; зак., што.
Абгрызці, аб’есці з усіх бакоў (пра чарвей, насякомых).
Чарвякі абтачылі ўсю кару.
|| незак. абто́чваць, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тачы́ць¹, тачу́, то́чыш, то́чыць; то́чаны; незак., што.
1. Рабіць вострым рэжучую частку, лязо чаго-н. з дапамогай тачыла, бруска і пад.; вастрыць.
Т. нож.
2. Рабіць прыдатным для карыстання (пра аловак).
3. Вырабляць што-н., апрацоўваючы на такарным станку.
Т. дэталі.
|| зак. натачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны (да 1 і 2 знач.) і вы́тачыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 3 знач.).
|| наз. тачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
растачы́ць³, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак., што.
Прытачыўшы, зрабіць шырэйшым.
Р. спадніцу.
|| незак. расто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. расто́чванне, -я, н. і расто́чка, -і, ДМ -чцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
растачы́ць¹, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак., што (спец.).
Расшырыць, апрацаваць разцом.
Р. адтуліну
|| незак. расто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. расто́чванне, -я, н. і расто́чка, -і, ДМ -чцы, ж.
|| прым. расто́чны, -ая, -ае.
Р. станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
затачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак., што.
Зрабіць вострым, завастрыць.
З. свярдзёлак.
|| незак. зато́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. зато́чванне, -я, н. і зато́чка, -і, ДМ -чцы, ж. (спец.).
|| прым. зато́чны, -ая, -ае (спец.).
З. станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абтачы́ць¹, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак., што.
На такарным станку ці з дапамогай якіх-н. інструментаў надаць чаму-н. патрэбную форму, зрабіць гладкім, роўным.
А. дэталь.
|| незак. абто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абто́чка, -і, ДМ -чцы, ж. і абто́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падтачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак.
1. што. Натачыць крыху.
П. сякеру.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пашкодзіць, раз’ядаючы знутры, знізу (пра чарвей і пад.).
Шашаль падтачыў бярвенне.
3. перан., каго-што. Аслабіць, прывесці ў заняпад.
Падточанае здароўе.
Гэта хвароба падтачыла яго.
|| незак. падто́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тачы́ць², 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., то́чыць; незак.
1. што. Грызучы, праядаючы, рабіць дзіркі ў чым-н., пашкоджваць што-н. (пра насякомых, грызуноў).
Шашаль точыць хату.
2. перан., каго-што. Неадступна мучыць, паступова пазбаўляючы сіл (пра хваробу, думкі, пачуцці і пад.).
|| зак. патачы́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -то́чыць; -то́чаны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
баля́са, ‑ы, ж.
1. Точаны фігурны слупок у агароджы тэрас, балконаў і інш., які служыць для апоры поручняў і ўпрыгожання.
2. толькі мн. (баля́сы, ‑аў). Агароджа з такіх слупкоў. Гэта быў светлы і таксама прасторны пакой, разгароджаны балясамі, за якімі стаяў доўгі стол, абіты цыратаю. Колас. Якуб Сегень павіс тварам цераз трыбунныя балясы над натоўпам, каб прывітаць усіх ад імя пнівадзіцкіх калгаснікаў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)