шчаці́ніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -іцца; незак.
Падымацца ўгору, уставаць тарчма.
Шчаціняцца валасы на няголеным твары.
На паляне шчацініцца сівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натапы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.
Падняць тарчма, наставіць (поўсць, шчаціну, пер’е і пад.).
Конь натапырыў вушы.
|| незак. натапы́рваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натапы́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -рыцца; зак.
1. Пра поўсць, шчацінне, пер’е і пад.: падняцца тарчма.
Поўсць натапырылася.
2. Уздуцца, прыўзняцца (разм.).
Сукенка натапырылася.
|| незак. натапы́рвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ды́біцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -біцца; незак.
1. Аб валасах, поўсці: станавіцца тарчма.
Валасы на галаве дыбіліся ад ветру.
2. Аб вопратцы — не гладка прылягаць, тапырыцца.
Пінжак на ім дыбіўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тырчма́, прысл.
Разм. Тое, што і тарчма. А селянін зноў ставіў лапату тырчма і нагой моцна націскаў на яе. Васілеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тарало́м ’тарчма (ТСБМ, Янк. 3.), ’тарчма, у беспарадку, дагары нагамі’ (Сцяшк. Сл.). Прыслоўе ад назоўніка тарала́ (гл. папярэдняе слова) па тыпу старчаком (гл. старчак) і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
торчко́м нареч., разг.; торчмя нареч., прост. тарчма́; (стоймя) стаўма́; (о кладке кирпича) старчако́м; папяро́чкай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тапы́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Падымацца ўверх, стаяць тарчма (пра валасы, шэрсць і пад.).
2. перан. Быць незадаволеным чым-н.; упарціцца.
|| зак. устапы́рыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -рыцца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
То́рчма ’стрымгалоў, як мага’ (Нас.), ’уніз галавой’ (Шымк. Собр.), ’старчма’ (Мат. Маг.), то́ршма ’тарчма’ (Бяльк.): торшма галавою (Гарэц.), тарчмако́м ’уніз галавой’ (Нас.) — прыслоўі ад дзеяслова тарчаць, тырчаць (гл.), без ‑ма параўн.: валасы на галаве сталі торч (Сержп. Казкі). Гл. таксама тарчма, старчма, старчак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ды́бам, прысл.
Падняўшыся ўверх; тарчма, старчаком. Сняцца аглухшыя рыбы, Стогны у далях марскіх, Сняцца узнятыя дыбам Хвалі ад выбухаў іх [мін]. Танк.
•••
Валасы (сталі, становяцца) дыбам гл. волас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)