тарчма́
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| тарчма́ |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тарчма́, прысл.
Старчаком, у вертыкальным становішчы.
Палка стаіць т.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тарчма́ нареч. торчко́м, торчмя́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тарчма́, прысл.
Стаўма, старчаком, у вертыкальным становішчы (звычайна ў спалучэнні: стаяць тарчма). Калі галава плыта спаўзала са шлюза, яна тарчма спускалася ў букту, выбітую плынню, і тады плытнік па самыя грудзі апускаўся ў ваду. Колас. // Не прылягаючы, не прыстаючы. Кажух стаіць тарчма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тарчма́ ’стаўма, старчаком’ (ТСБМ, Нас., Шымк. Собр.), ’строма, вертыкальна’ (Касп.), тарчмака́ ’тырчма’ (Бяльк.), тарчмако́м ’старчаком, уніз галавой’ (Нас., Байк. і Некр.), ’потырч’ (Касп.), тарчмя́ ’тырчма’ (Растарг.), таршма́ ’тс’ (Сцяшк. Сл.), тыршмака́ ’ніц, на жываце’ (чашн., ЛА, 5), то́рчма ’стрымгалоў’ (Нас., Некр. і Байк., Мат. Маг.). Параўн. укр. торчма́ ’старчаком’. Прыслоўі на ‑ма (‑мя) ад тарчаць (гл.), аналагічныя да бегма (бегчы), крычма (крычаць), ускладнення часціцамі і адвербіялізаванымі склонавымі формамі назоўнікаў (Шуба, Прыслоўе, 57–58).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сторч нареч., см. тарчма́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
старчако́м, прысл.
Вертыкальна, стаўма; тарчма.
Класці цэглу с.
Валасы, як іголкі ў вожыка, стаяць с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тырчма́ нареч., разг., см. тарчма́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́тарч, прысл.
1. Старчаком, у вертыкальным становішчы.
Бервяно стала п.
2. Тарчма, тварам уніз.
Ляцець п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тапы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак., што.
Паднімаць, ставіць тарчма, натапырваць (валасы, шэрсць, вушы і пад.).
|| зак. устапы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)