сучо́к сучо́к, -чка́ м.;
◊
без сучка́ и задо́ринки погов. без сучка́ і задзі́рынкі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сучо́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
сучо́к |
сучкі́ |
| Р. |
сучка́ |
сучко́ў |
| Д. |
сучку́ |
сучка́м |
| В. |
сучо́к |
сучкі́ |
| Т. |
сучко́м |
сучка́мі |
| М. |
сучку́ |
сучка́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
задзі́рынка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).
Тое, што і задзірына.
◊
Ні сучка ні задзірынкі (разм.) — вельмі гладка, без перашкод.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сучо́к, -чка́ м., уменьш. сучо́к;
2. только мн., тех. сучки́;
◊ ні сучка́ ні задзі́рынкі — ни сучка́ ни задо́ринки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задзі́рынка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш. да задзірына.
•••
Ні сучка ні задзірынкі гл. сучок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праскавыта́ць, ‑вычу, ‑вычаш, ‑выча; зак.
1. Абазвацца скавытаннем. «Я гаспадыніна Балонка! — Праскавытала сучка звонка, — Цяпер ты [Барбос] ўсё, напэўна, зразумеў?» Корбан.
2. Скавытаць некаторы час. Праскавытаць усю ноч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Су́кі ’малыя драўляныя санкі’ (Сл. рэг. лекс.). Гл. сука 2, сучка 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́чкі 1. Гл. су́чка 2.
Су́чкі 2 ’калючкі’ (Барад.), ’сабачкі, расліна Bidens L.’ (Некр. і Байк., Бяльк.), ’ваўчкі, Bidens tripartita L.’ (Касп., ЛА, 1), ’расліна ваўчкі або адвар з іх’ (круп., Сл. ПЗБ; рас., в.-дзв., Шатал.), ’дзядкі, Agrimonia eupatoria L.’ (Кіс.). Да сучка 1; параўн. ваўчкі, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шчэ́нная,
Цяжарная (пра сабаку, ваўчыцу, лісу і пад.). Праз нейкі момант з-за хлява, аблізваючыся, выйшаў сабака, узбег па сумёт, які пабраўся шараном, і тады Усціння ўбачыла, што гэта была шчэнная сучка — вялікі жывот свой яна ледзь не валачыла па снезе. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сучо́к, ‑чка, м.
1. Памянш. да сук; невялікі сук. Гнуткія галінкі білі нас па твары, вострыя сучкі чапляліся за адзенне, але мы спяшаліся далей. В. Вольскі.
2. толькі мн. (сучкі́, ‑о́ў). У тэхніцы — кавалачкі драўніны ў папяровай масе.
•••
Ні сучка ні задзірынкі — вельмі гладка, без перашкод.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)