Ваніль ’плады трапічнай расліны’ (КТС). З рус. ваниль < франц. vanille ’струк дрэва, з якога атрымліваюць араматычнае рэчыва’, якое да лац. vagina, vaginella ’струк’ (Фасмер, 1, 272; Шанскі, 1, В, 18; Рудніцкі, 1, 308).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стручо́к, ‑чка, м.
Маленькі струк. Шышкі, чорныя стручкі акацый, з жалудамі скрозь грыбная, глеба. Вялюгін.
•••
Александрыйскі стручок — плады расліны касіі, якія выкарыстоўваюцца ў медыцыне як слабіцельны сродак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Верхняя кароткая вопратка, якая зашпільваецца на гузікі ці на замок. Скураная куртка. □ Сцяпан Струк быў у паношанай шэрай суконнай куртцы сваёй работы. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́рцавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да перцу. Перцавы струк. // Прыгатаваны з перцу, з перцам. Перцавы соус.
2. у знач. наз. пе́рцавыя, ‑ых. Сямейства двухдольных раслін, да якога адносіцца перад і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стручо́к ‘пеніс у хлопчыка’: каля карчоў рачок і ўхопіцца за стручок (Барадулін, Дуліны ад Барадуліна, 2004, 176). Укр. аргат. стручо́к ‘тс’. Відаць, да струк 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́пацца, ‑аецца; незак.
Разм. Трэскацца, лопацца. [Паліна], такая маленькая, працуе там, на перамычцы, дзе раве сівер, ад якога рэпаюцца вусны і робіцца задубелым і непрыгожым твар. Савіцкі. Гэта рэпаецца спелы Жоўты струк, тугі і поўны, І на свет выходзіць белы Зіхатлівы твар бавоўны. Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́рац, -рцу, мн. -рцы, -рцаў, м.
1. Трапічная расліна сямейства перцавых, а таксама яе плады з горкім пякучым смакам і моцным пахам, якія ўжываюцца як прыправа.
У горы жыць ды з перцам есці (прымаўка). Чорны п.
2. Агародная расліна сямейства паслёнавых з пладамі ў выглядзе струкоў.
Фаршыраваны п.
◊
Даць (задаць) перцу каму (разм.) — вылаяць, пакараць.
|| прым. пе́рцавы, -ая, -ае і пярцо́вы, -ая, -ае.
Перцавы струк.
Сямейства перцавых (наз.). Пярцовая настойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Стру́чны ‘дзе шмат струкоў’ (Варл.; ашм., Стан.), ‘з мноствам ягад’ (бяроз., Шатал.; Сл. Брэс.), ‘кусцісты, шматклубневы (напр., цыбуля)’ (пух., З нар. сл.), струча́ны ‘з мноствам струкоў’ (талач., Шатал.), стручы́сты ‘тс’ (мядз., Нар. сл.). Да струк 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Струкава́ты іран. ‘кучаравы’ (Янк. Мат., Сцяшк., Варл.), струкаве́нь ‘тс’ (Янк. Мат.). Да струк 1; да семантыкі параўн. стручны (гл.), першаснае значэнне, відаць, з ‘вялікай колькасцю валасоў’, або ‘з валасамі, скручанымі як струкі’. Але параўн. польск. strąki na głowie ‘лохмы, космы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
боб м.
1. (плод) струк, род. струка́ м.;
2. (зерно) бо́бка, -кі ж.; зе́рне, род. зярня́ці ср., мн. зярня́ты, -ня́т;
кака́овые бобы кака́вавыя зярня́ты;
3. (растение) боб, род. бо́бу м., мн. нет;
◊
бобы́ разводи́ть гавары́ць глу́пства; вярзці́ лухту́, мало́ць языко́м;
оста́ться (сиде́ть) на боба́х заста́цца ні з чым (ні пры чым).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)