барка́с, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Вялікая шматвёславая лодка.
2. Невялікі параход або цеплаход, які буксіруе грузавыя судны.
3. У гарбарнай і футравай вытворчасці: цыліндрычны бак для перамешвання скур у вадкасці.
|| прым. барка́сны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вільчура ’даха з воўчай скуры’ (КТС). Укр. вільчу́pa і вівчу́ра ’тс’, рус. зах. вильчу́ра ’кажух з воўчых скур навыварат’, ленінгр. ’мужчынскі кажух’. Бел. лексема запазычана з польск. wilczura ’кажух з воўчых скур’; ’апрацаваная воўчая скура, якой накрываліся’ (Фасмер, 1, 315; Праабражэнскі, 1, 84).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спі́лак, ‑лку, м.
Спец. Тонкая скура, якая атрымліваецца пры разразанні скур па таўшчыні. Спілак для скураной галантарэі. Абіванне мэблі спілкам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гладзі́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Прылада ў выглядзе валіка або лапаткі для разгладжвання скур, паперы і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скорьё ср., собир. ску́ры, род. скур мн.; (о шкурах) шку́ры, род. шкур мн., шкур’ё, -р’я́ ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́раб, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. вырабіць.
2. Якасны бок апрацоўкі чаго-н.
Медная ручка адмысловага вырабу.
3. Спосаб, від вытворчасці прадукцыі.
Ручны в. скур.
Рэчы хатняга вырабу.
4. пераважна мн. Вырабленыя рэчы, прадукт працы.
Металічныя вырабы.
◊
Аўчынка вырабу не варта (прымаўка) — справа, не вартая турбот.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ску́рнік, ‑а, м.
1. Той, хто займаецца вырабам скур. Давід Лаўрэнцьевіч і не думаў тады, што гэтая першая машына для скураной прамысловасці.. зробіць яго прафесіяналам-скурнікам. «Беларусь».
2. Разм. Урач па хваробах скуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вігва́м ’жыллё індзейцаў Паўночнай Амерыкі з вецця, кары і скур’ (КТС, БРС). Запазычана праз рус. мову з а.-англ. wigwam (< алгонкінск. wēkou‑om‑ut ’у сваім доме’; параўн. Скіт, 610; Шанскі, 1, В, 92).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ду́блены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад дубіць.
2. у знач. прым. Выраблены дубленнем. Дубленая скура. // Зроблены з футра або скур, апрацаваных дубленнем. За сталом у чырвоным дублёным кажусе сядзеў выселкаўскі брыгадзір Лявон Гарнастай. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ра́кар ’скуралуп; хто займаецца зніманнем скур са здохлай жывёлы’, ’мярзотнік, паскуднік’ (беласт., Кольб., Ласт.). Сюды ж, відаць, і rakarawać ’лаяць, зневажаць, рабіць закіды’ (Варл.). Запазычанне з польск. rakarz ’тс’, якое, у сваю чаргу, са старога ням. Racker ’тс’ (Брукнер, 453). Гл. таксама Длугаш-Курчабова, 428.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)