ску́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
скую́ |
скуё́м |
| 2-я ас. |
скуе́ш |
скуяце́ |
| 3-я ас. |
скуе́ |
скую́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ску́ў |
скулі́ |
| ж. |
скула́ |
| н. |
скуло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ску́й |
ску́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
ску́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
фуру́нкул м., мед. фуру́нкул, -ла м., ску́ла, -лы ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мараві́ца ’скула’, ’нешта нязначнае’, марава́я скула ’карбункул’ (Ян.). Укр. морови́ця ’маравая язва’, польск. morowica ’скула, нарыў у горле’. Да прасл. mor‑/mir‑/mьr‑ < мерці, смерць (Варш. сл., 2, 1043).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
задаві́ць, ‑даўлю, ‑давіш, ‑давіць; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і задушыць. — А! — махнуў рукою Нічыпар, — ёсць прыказка: «Ці памёр Гаўрыла, ці яго скула задавіла». Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скуля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Тое, што і скула 2; балячка. — А я на братавым карку, як скулянка, сяджу: ем, п’ю, а ў хату з мяне аніякай карысці. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ску́лачнік ‘мальва кучаравая, Malva crispa L.’ (Кіс., Дэмб. 1, Інстр. 2), тое ж ску́льнік (Нас., Гарэц.), ску́лашнік (Касп.), ску́лішнік (Бяльк.). Да скула (гл.), таму што лісце расліны як размякчальны сродак прыкладваецца да скул, нарываў. Магчыма, сюды ж скула́ — “гэта ў нас так водарасць завуць, зялёную, махнатую, з чырвонай верхавінкай ’ (У. Караткевіч, Маладосць, 1987, 1, 156).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скуля́снік ‘трыпутнік ланцэталісты, Plantago lanceolata L.’ (Бейл.). Да скула (гл.). Матывы намінацыі такія ж, як і ў скулачнік (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жы́жаўка ’скула’ (Клім.). Відаць, звязана з коранем дзеяслова жыгаць ’апякаць’ (гл.). Паводле мадэлі барадаўка — назвы іншай балячкі; параўн. жыжа 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ску́льнік 1 ‘увярэднік’ (паст., Сл. ПЗБ). Да ску́ла ‘нарыў, фурункул’, як увярэднік да верад (гл.).
Ску́льнік 2 ‘кастрыца’ (Сл. рэг. лекс.). З *скуйнік (гл. скуйна) у выніку дыялектнай мены й ↔ л.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
огневи́кI м., обл.
1. (кремень) ска́лка, -кі ж., крэ́мень, -ня м.;
2. (болячка, чирей) ску́ла, -лы ж., скуля́нка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)