сатэ́йнік, ‑а, м.

Скаварада (для гатавання сатэ) з тоўстым дном і высокімі прамымі бакамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Скаравада́. Гл. скаварада.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Панва́, пані́ва, пано́ўка, паня́васкаварада’ (Сцяшк. МГ), пані́ва ’тс’ (Сл. Брэс.), па́невка ’полка ў замка стрэльбы; палонка’ (Нас.). З польск. panew, panwiaскаварада’, panewka ’полка ў замка стрэльбы’. Лексема мае агульнаславянскі характар (параўн. рус. па́нка ’драўляная міска’, чэш. pánevскаварада і г. д.’) і з’яўляецца праславянскім запазычаннем са ст.-в.-ням. pfanne ’тс’ (падрабязна гл. Фасмер, 3, 198; Брукнер, 394; Махэк₂, 432).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пякэ́льняскаварада, патэльня’ (Сцяшк.). Гл. патэ́льня. Народнаэтымалагічна збліжанае з пяку́, пячы́ ’смажыць, скварыць’ (гл.) (< *pekti).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скаваро́дзіць ‘баранаваць’ (Сцяшк. Сл.), скарадзі́ць ‘тс’ (Сл. рэг. лекс.). Да скарадзі́ць (гл.) пад уплывам скаварада.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Апало́ўскаварада’ (Касп., ЭШ). Роднаснае ополовьникъ (> апалонік ’лыжка’), з якога, магчыма, у выніку ўсячэння суфікса пры кантамінацыйным уплыве апаноў(ка) (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Апано́ўкаскаварада, патэльня’ (Сцяшк., Сцяц.), апано́ў (слуц., Карскі, Мат., IV, 8). Ст.-рус. паны, пановъ, панъвъ ’тс’ паница, опаница, панъвица ’чаша, блюда’, ст.-слав. паница чаша’, укр. пановка, панівка, панва, пановаскаварада’, чэш. panev, польск. panwia, луж. panoj, panej ’тс’. Старажытнае запазычанне з ст.-в.-ням. pfanna, лац. panna, гл. Кіпарскі, Gemeinslav., 153. Беларуская суфіксацыя ‑к‑a і прыстаўное а‑. Супрун, Веснік БДУ, 1971, 3, 73.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патэ́льня, ‑і, ж.

Тое, што і скаварада. Стол .. [Віта] сабрала багаты: капуста, гуркі, квашаныя брусніцы, патэльня яечні, якая ўсё яшчэ сярдзіта сквірчэла і напаўняла хату апетытным пахам. Шамякін. За сталом бацька быў асабліва вясёлы, жартаваў і ўсё падкладваў мне з патэльні бліны. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Брытва́н ’бляшаны посуд для выпечкі мяса ці цеста’ (Сцяшк. МГ). Запазычанне з польск. мовы (параўн. польск. brytwana, brytfana, brutfana, brotfana < ням. Bratpfanneскаварада, патэльня’, гл. Брукнер, 43). Слова запазычана ў XVI ст. (гл. Булыка, Запазыч., 49).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пада́лей, прысл.

Разм. Значна далей; не блізка. Людзі моўчкі разышліся па хатах, падалей ад таго месца, дзе глуха парыпваў пад шалёным ветрам апалены дубовы сук. Лынькоў. — Прынясі сухога баласту, — сказаў Скаварада. — Набяры дзе падалей. Навуменка.

•••

Падалей ад граху (бяды) — тое, што і далей ад граху (бяды) (гл. далей).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)