расхлісну́ць
‘расчыніць, расхінуць што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
расхлісну́ |
расхліснё́м |
| 2-я ас. |
расхлісне́ш |
расхлісняце́ |
| 3-я ас. |
расхлісне́ |
расхлісну́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
расхлісну́ў |
расхлісну́лі |
| ж. |
расхлісну́ла |
| н. |
расхлісну́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
расхлісні́ |
расхлісні́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
расхлісну́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
расхіна́ць несов. раздвига́ть; (широко раскрывать — ещё) распа́хивать; см. расхіну́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Натпа́шша ’наводмаш’ (Бяльк.). З *на‑от‑пашье, параўн. рус. пахать ’месці’, рас‑пахну́ть ’расхінуць’ і інш. Гл. пахнуць, параўн. натмашша (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пораздви́нуть сов., разг.
1. рассу́нуць, расста́віць;
2. (отвести, отклонить в противоположные стороны) расхіну́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распахну́ть сов.
1. (окно, дверь) расчыні́ць, мног. парасчыня́ць;
2. (одежду) расхіну́ць, мног. парасхіна́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
расхрыста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Расхінуць шырока (адзенне, часткі адзення). [Крушынскі] расхрыстаў скураную жакетку. Бядуля. // Раскрыць, агаліць (цела), расхінуўшы адзенне. Блукае [Фенька], як здань, — сухаплечы, рабрысты, Чупрыну ўскудлачыў, грудзіну расхрыстаў. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхрыста́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Расхінуць шырока на сабе адзенне. Чаго ты расхрыстаўся? // Шырока расхінуцца (пра адзенне, часткі адзення). Крыссе .. [Анісімавага] кажуха расхрысталася і блыталася ў нагах. Сачанка. [Каліберда], відаць, не сачыў за сабою, бо адзенне было страшэнна неахайнае, брудны каўнер.. расхрыстаўся. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адтапы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
Аддзяліць ад чаго‑н., адставіць (руку і інш.). [Пчолка].. адтапырыць крылцы і лезе з галоўкай у маленькую кветачку. Пташнікаў. Галя адтапырыла тонкія губы, прыжмурыла вочы.. і адмоўна крутнула галавою. Дуброўскі. // Расхінуць, разгарнуць. Сахрон прысеў да нас на дошкі, кульцяпкаю правай рукі.. адтапырыў кішэню штаноў. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчыні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Адчыніць што‑н. зачыненае, зрабіць даступным унутранасць чаго‑н. Расчыніць хату. □ Сцёпка паважна расчыніў чамадан і выняў адтуль вялікую суконную хустку — гасцінец для маткі. Колас. // Адчыніць, расхінуць (створкі, дзверцы і пад.). Расчыніць вароты. □ Гарачыня прымусіла расчыніць вокны і дзверы. Чарот. Як толькі шафёр расчыніў пярэднія дзверы, людзі .. адзін за адным спакойна заходзілі ў аўтобус. Янкоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздви́нуть сов.
1. рассу́нуць, мног. парассо́ўваць, расста́віць, мног. парастаўля́ць;
2. (отвести, отклонить в противоположные стороны) расхіну́ць, мног. парасхіна́ць;
3. (расширить, увеличить в размерах) расшы́рыць, пашы́рыць; см. раздвига́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)