надпілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак., што.
Распілаваць крыху, не да канца.
Н. дошку.
|| незак. надпіло́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. надпіло́ўванне, -я, н. і надпіло́ўка, -і, ДМ -ло́ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распіло́ўка, ‑і, ДМ ‑лоўцы, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. распілоўваць — распілаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
параспіло́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Распілаваць усё, многае. Параспілоўваць бярвенне на дошкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закражава́ць
‘распілаваць што-небудзь на кражы - кароткія абрубкі тоўстага бервяна, калоды’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
закражу́ю |
закражу́ем |
| 2-я ас. |
закражу́еш |
закражу́еце |
| 3-я ас. |
закражу́е |
закражу́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
закражава́ў |
закражава́лі |
| ж. |
закражава́ла |
| н. |
закражава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
закражу́й |
закражу́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
закражава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дапілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., што.
Скончыць пілаваць што‑н.; распілаваць да канца ці да якога‑н. месца. Дапілаваць дровы. Дапілаваць бервяно да сукоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., што.
1. Распілаваць усё, многае. Папілаваць бярвенне.
2. і без дап. Пілаваць некаторы час. [Начальнік станцыі:] — А ці не пайсці вам папілаваць трохі лесу? Недалёка адсюль — вёрст дзесяць. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Распа́зіць ’разабраць, разняць, ускрыць’ (чавус., Ласт.), роспазова́ць ’разняць, рассячы ці распілаваць калоду ўдоўж’ (ТС). Да паз (гл.), параўн. рус. пск., асташ. распази́ть ’разабраць, распластаць (рыбу)’, смал. ’падзяліць на часткі, палавіны’, што, відаць, сведчыць аб агульнай усходнеславянскай дыялектнай інавацыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распі́л, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. распілоўваць — распілаваць.
2. Месца разрэзу пілой. Калі распіл .. стаў глыбокім і ў ім схавалася ўся піла, Тарэнта падняўся, узяў сякеру і дзюбкай самай уваткнуў яе ў распіл. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раскрыжава́ць, раскрыжо́ўваць ’распілаваць хлыст на часткі патрэбнай даўжыні’ (навагр., Нар. лекс.; Мат. Гом.). Да *крыжава́ць ’рэзаць, пілаваць’ < *križati, параўн. рус. дыял. крыжева́ть ’рубаць на часткі дрэва’, серб.-харв. кри́жати ’рэзаць, разразаць (на кавалкі)’, выводзіцца ад *(s)križ‑ < і.-е. skrei‑ ’рэзаць’ (ЭССЯ, 12, 178).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
удо́ўж
1. нареч. вдоль;
распілава́ць бервяно́ ўдоўж — распили́ть бревно́ вдоль;
2. предлог, см. уздо́ўж 2;
◊ у. і ўпо́перак — вдоль и поперёк
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)