пата́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Зроблены з паталі; пакрыты паталлю. Патальная рамка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апра́ва, ‑ы, ж.
1. Рамка, абалонка, у якую ўстаўляецца што‑н. Заскочыла ў хату Аленка.., зірнулася ў люстэрачка ў бляшанак, аправе і на вуліцу выйшла. Колас. // Рамка ці што‑н. падобнае, што з’яўляецца аздобай чаго‑н. Шабля ў сярэбранай аправе.
2. Тое, што акружае як рамка. У раскошнай аправе праменняў з’явілася сонца. Самуйлёнак.
3. Металічнае пакрыццё, якое аздабляе абраз; абклад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абрамле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. абрамляць (у 1, 3 знач.).
2. Тое, што акружае, як рамка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Апра́ва ’рамка, аклад абраза; пераплёт кніжкі’. Рус. оправа ’рамка, аклад’, укр. оправа ’пераплёт; рамка, аклад’, польск. oprawa ’пераплёт, рамка’. Да апраўляць ’апрацоўваць, прыводзіць у адпаведны выгляд’, адкуль і ’ўстаўляць у аправу’. Значэнні ’рамка’ і ’аправа абраза’ адносна новыя з больш старога аправа ’рамка’. Ст.-бел. оправа ’паправа, наладка’ (магчыма, з чэшскай, сустракаецца ў Скарыны, хаця вядома і ў старапольскай); ’дакумент на права карыстання маёмасцю’ і ’маёмасць, запісаная на чыёсьці імя’ (Юрэвіч–Яновіч, Бел. мова, 97), звязана са старапольскім значэннем дзеяслова oprawić ’забяспечыць’, ст.-бел. оправити ’ўнагародзіць’ (Гарб.). Семантычны пераход у дзеяслове, магчыма, такі: ’паправіць, прывесці ў адпаведны выгляд, зрабіць аправу’ і ’паправіць (матэрыяльнае становішча), запісаць маёмасць, узнагародзіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паспарту́, нескл., н.
Ліст кардону або цвёрдай паперы, на які наклейваюцца ілюстрацыі ў кнігах, часопісах і г. д. // Кардонная рамка для малюнкаў, фатаграфічных картак.
[Фр. passe-partout.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асадка, рамка
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
со́тавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сотаў; які знаходзіцца ў сотах. Сотавы мёд. // Прызначаны для сотаў. Сотавая рамка.
2. Спец. Тое, што і сотападобны. Сотавая цэгла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фігу́рны, -ая, -ае.
1. гл. фігура.
2. Які мае складаную форму, мае ўзор.
Фігурная рамка.
3. Які выконваецца з фігурамі (у 2 знач.) або прызначаны для такога выканання.
Фігурнае плаванне.
Фігурнае катанне на каньках.
Фігурныя канькі.
4. Які мае прыгожую фігуру (разм.).
Фігурная дзяўчына.
|| наз. фігу́рнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
карці́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да карціны (у 1 знач.). Карцінная галерэя. Карцінная рамка.
2. перан. Ненатуральна прыгожы, жывапісны, як на карціне (у 1 знач.). Карцінны жэст. Карцінная поза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́сечнік, ‑а, м.
Работнік, які наглядае за пасекай; пчаляр. Бацькі жывуць у калгасе. Стары працуе калгасным пасечнікам. Танк. Людвік прыняў падарунак ад старога пасечніка. Духмяная рамка, залітая мёдам, была ў яго руках. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)