пялё́хаць
‘утвараць плёскат; ліць, разліваць што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пялё́хаю |
пялё́хаем |
| 2-я ас. |
пялё́хаеш |
пялё́хаеце |
| 3-я ас. |
пялё́хае |
пялё́хаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пялё́хаў |
пялё́халі |
| ж. |
пялё́хала |
| н. |
пялё́хала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пялё́хай |
пялё́хайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пялё́хаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разліва́нне ср.
1. разлива́ние;
2. разлива́ние; пролива́ние; расплёскивание; см. разліва́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разліццё, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. разліваць — разліць (у 2 знач.); дзеянне і стан паводле дзеясл. разліцца (у 1–3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разлі́ў ’разводдзе’ (Сл. ПЗБ), разлі́ва ’разводдзе, паводка’ (Янк. 1). Ад разліва́ць, разліва́цца, да ліць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ка́паць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Падаць кроплямі.
Днём капала (безас.) са стрэх.
2. што. Наліваць, разліваць кроплі чаго-н. на што-н.
К. лякарства ў шклянку.
3. перан., на каго. Нагаворваць, тайна паведамляць (разм.).
|| зак. нака́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 2 і 3 знач.).
|| аднакр. ка́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ *Пу́льгаць, пу́льгаты ’разліваць, распырскваць; хлябтаць, сёрбаць’ (драг., Сл. Брэс., Клім.). Гукапераймальнае, “звонкі” варыянт ад пу́лькаць ’тс’.
◎ Пульга́ць ’кідаць’ (лаг., Жд. 3). Відаць, экспрэсіўны варыянт да пуляць ’кідаць, страляць’ (гл.), параўн. швіргаць ’кідаць’ і рус. швырять ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разліва́цца несов.
1. разлива́ться; пролива́ться; расплёскиваться;
2. перен. разлива́ться;
1, 2 см. разлі́цца;
3. страд. разлива́ться; пролива́ться; расплёскиваться; см. разліва́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пролива́ть несов.
1. (разливать, расплёскивать) разліва́ць;
2. (сквозь что) праліва́ць;
◊
пролива́ть слёзы ліць слёзы; пла́чма пла́каць; бяро́заю (як бяро́за) лі́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пу́гаць ’прагна піць, хлябтаць’ (Нас., Варл.), ’многа і часта піць’ (кір., Нар. сл.; бых., Жыв. НС; стаўб., З нар. сл.), ’многа піць, піць вялікімі глыткамі’ (Жд. 2; дзярж., Нар. сл.; Сцяшк. Сл.), ’многа піць вады або есці вадкай стравы’ (карэл., Нар. сл., Сцяшк.), ’прагна есці, сёрбаць’ (Скарбы, мядз., Нар. словатв.; жлоб., Жыв. сл.), ’жэрці’ (полац., Янк. 2), ’разліваць’: не пугай, напу́гаў, што стол не ўспяваю выціраць (гродз., Цыхун, вусн. паведамл.). Дзеяслоў гукапераймальнага паходжання, у аснове — выклічнік пу! (пуг!), што імітуе уцягванне вадкасці ротам, параўн. пупа ’вада’ (у размове з дзецьмі), славен. pupati ’піць’ (у дзіцячай мове), у аснове якога гукаперайманне pup (Сной, 515), або пу́льгаты ’сёрбаць; разліваць’ (драг., Сл. Брэс.) (гл.), у аснове гукаперайманне пуль(г)!
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зацвярдзе́ць, ‑ее; зак.
Зрабіцца цвёрдым, каляным. Зацвярдзела зямля, і кожны крок чалавека стаў аддавацца звонкім гулам. Шчарбатаў. Трэба было разліваць сталь, і Барашкін узяў у рукі тонкі жалезны лом, на якім.. зацвярдзеў метал ранейшай плаўкі. Савіцкі. // перан. Стаць суровым, строгім. Прыветлівая ўсмешка знікла з твару гаспадыні. А дзяўчынка, убачыўшы, як адразу зацвярдзеў твар жанчыны, ужо вельмі шкадавала, што паслухалася маці і абяцала папрасіць грошай. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)