кіно́шнік, ‑а, м.

Разм. Работнік кінематаграфіі. Я стаў кіношнікам. Потым, праз шмат гадоў,.. мы ўспаміналі пачатак нашай работы і радаваліся развіццю самага важнага з мастацтваў — кіно. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гімна́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Сістэма фізічных практыкаванняў, якія садзейнічаюць агульнаму развіццю арганізма і ўмацаванню здароўя. Вытворчая гімнастыка. Ранішняя гімнастыка. // Від спорту. Спартыўная гімнастыка. Мастацкая гімнастыка.

[Грэч. gymnastikē.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

садзе́йнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каму-чаму.

Аказваць садзейнічанне, дапамагаць, спрыяць. Уся тэарэтычная і практычная дзейнасць Маркса і Энгельса садзейнічала палітычнаму і ідэйнаму развіццю гэтага класа [пралетарыяту]. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

славянафі́льства, ‑а, н.

Кансерватыўная грамадска-палітычная плынь сярэдзіны 19 ст., якая ідэалізавала самабытны шлях развіцця Старажытнай Русі, яе патрыярхальнасць, сялянскую абшчыну, праваслаўе і супрацьпастаўляла развіццю заходніх краін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

культывава́ць, -тыву́ю, -тыву́еш, -тыву́е; -тыву́й; -тывава́ны; незак., што.

1. Апрацоўваць зямлю культыватарам.

2. Разводзіць, вырошчваць (злакі, расліны).

К. новыя гатункі бульбы.

3. перан. Удасканальваць што-н. якім-н. спосабам; садзейнічаць развіццю чаго-н.

К. працавітасць.

|| наз. культывава́нне, -я, н. і культыва́цыя, -і, ж. (да 1 знач.).

|| прым. культывацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рухаві́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Машына, якая пераўтварае які-н. від энергіі ў механічную работу.

Р. унутранага згарання.

Рэактыўны р.

2. перан., чаго. Пра сілу, якая пабуджае да чаго-н., садзейнічае росту, развіццю ў якой-н. галіне (высок.).

Навука — магутны р. прагрэсу.

|| памянш. рухавічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пару́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. што. Перашкодзіць нармальнаму стану, развіццю чаго-н., перарваць.

П. маўчанне.

П. сон.

2. што. Не захаваць чаго-н., пераступіць што-н.

П. дагавор.

П. дысцыпліну.

П. граніцу (незаконна перайсці яе).

3. каго-што. Скрануць, разварушыць.

П. пчол.

П. яйкі ў птушыным гняздзе.

|| незак. паруша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. парушэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ру́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. каго-што. Перамяшчаць, пхаючы ці цягнучы.

Р. воз.

2. што. Прыводзіць у рух, прымушаць дзейнічаць.

Р. пад’ёмны кран.

3. чым. Рабіць рухі, варушыць.

Р. пальцамі.

4. перан., што. Садзейнічаць развіццю чаго-н.

Р. навуку.

5. Тое, што і рухацца (у 2 знач.; разм.).

Будзем р. да вёскі.

|| наз. ру́ханне, -я, н.

|| прым. ру́хальны, -ая, -ае.

Рухальная сіла.

Рухальныя нервы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апладня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго-што.

1. Даваць пачатак развіццю арганізма шляхам зліцця мужчынскай і жаночай палявых клетак.

2. перан. Станавіцца крыніцай творчай сілы. Творчасць рамантыкаў прагрэсіўных апладняў рэвалюцыйна-дэмакратычны і нацыянальна-вызваленчы рух, які раз-пораз успыхваў у розных частках Еўропы. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Осво́д (О́бщество соде́йствия разви́тию во́дного тра́нспорта и охра́ны жи́зни на во́дах) Асво́д, -да м. (Тавары́ства садзе́йнічання развіццю́ во́днага тра́нспарту і ахо́вы жыцця́ на во́дах).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)