супярэ́чанне, ‑я, н.
Разм. Выказванне або ўчынак, накіраваныя супраць каго‑, чаго‑н.; пярэчанне. Рыжы гаварыў тонам, не дазваляючым супярэчання. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́казны, ‑ая, ‑ае.
1. Які можа быць даказан. Доказнае палажэнне.
2. Які з’яўляецца добрым доказам, пацвярджае што‑н.; пераканаўчы, грунтоўны. Доказная аргументацыя. Доказнае пярэчанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засупярэ́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Разм. Пачаць супярэчыць. // Не пагадзіўшыся з кім‑, чым‑н., выказаць пярэчанне. — Шторм пачынаецца, сынок, — засупярэчыла маці, — нельга цяпер. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пратэ́ст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
1. Рашучае пярэчанне супраць чаго-н.
Дэманстрацыя пратэсту.
Выказаць п.
2. Заява аб нязгодзе з якім-н. рашэннем (спец.).
П. пракурора.
3. Афіцыйнае пацвярджэнне факта нявыплаты ў тэрмін па вэксалі (спец.).
П. вэксаля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Прэ́чыць ’пярэчыць, не згаджацца’ (Нас.), прачка ’пярэчанне, спрэчка’; ’сварка’ (Нас.; Бяльк.). Паланізм, параўн. przeczyć, przeczka ’тс’ (Цвяткоў, Запіскі, 2, 63).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прэк, прэка, прачка ’спрэчка, пярэчанне’ (Нас., Гарэц., Яруш., Бяльк.), прэкам ’насуперак’ (Нас., Гарэц., Яруш.). З польск. przeko ’супраць©przeczka ’спрэчка’. Гл. пёрак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зразуме́лы, -ая, -ае.
1. Даступны разуменню.
Зразумелае пытанне.
Дакладчык даволі зразумела (прысл.) растлумачыў факты, падзеі.
2. Апраўданы, небеспадстаўны.
Цалкам зразумелае пярэчанне.
3. зразуме́ла, пабочн. сл. Вядома, канечне.
Я, зразумела, згадзіўся на яго прапанову.
4. зразуме́ла, безас., у знач. вык. Ясна.
Усё зразумела.
|| наз. зразуме́ласць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
оспа́ривание
1. аспрэ́чванне, -ння ср., пярэ́чанне, -ння ср.;
2. аспрэ́чванне, -ння ср., спрэ́чка, -кі ж., змага́нне, -ння ср.; см. оспа́ривать;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дык.
1. злуч. з выніковым знач. Ужыв. для сувязі сказаў з прычынна-выніковымі адносінамі.
Калі так, дык я згодзен.
2. злуч. Ужыв. ў пачатку галоўнага сказа пры даданым умоўным.
Работу зрабіў, дык можна і адпачываць.
3. часц. узмацн. Узмацняе выказванне.
Я дык і глядзець у той бок не хачу.
Абяцаць дык абяцалі, а не выконваем.
4. часц. узмацн. Ужыв. пры ўказанні на проціпастаўленне або пярэчанне (разм.).
Дык я ж не спрачаюся!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
супярэ́чнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Узаемадзеянне супрацьпастаўленых і ўзаемазвязаных сутнасцей як крыніц самаруху і развіцця (спец.).
Дыялектычныя супярэчнасці.
2. Палажэнне, пры якім адно (выказванне, думка, учынак) выключае іншае, не сумяшчальнае з ім.
С. у поглядах.
3. Выказванне або ўчынак, накіраваны супраць каго-, чаго-н.; пярэчанне, супярэчанне; процілегласць.
Супярэчнасці па цане на газ і нафту абвастраюць міжнародныя адносіны.
◊
Дух супярэчнасці — імкненне зрабіць не так, а зусім інакш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)