траві́на, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і травінка; адно каліва травы. Здавалася, што .. над прыгрэтай сонцам травінай загудзе пчала. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кармі́льніца ’рабочая пчала’ (Анох.). Гл. карміць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ [Карзі́ншчыца] корзинщица ’пчала, якая збірае мёд’ (Лнох.). да карзіна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сухазе́м’е, ‑я, н.
Разм. Тое, што і суша (у 1 знач.). Прысела адпачыць і гарапашніца пчала. Адкуль яна ўзялася тут, над балотам, даволі далёка ад сухазем’я? В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пло́дны
1. в разн. знач. пло́дный;
~ная пчала́ — пло́дная пчела́;
~ная ста́дыя — пло́дная ста́дия;
2. (быстро размножающийся) плодови́тый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пча́йка, варыянты пінетка, шайка, чайка ’страказа’ (брагін., Нар. словатв.; ЛА, 1). Няясна; параўн. пшчшіка ’пчала’ (воран., Шатал.)· Гл. таксама псайка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пчалі́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да пчалы. Пчаліны мёд. Пчаліны рой. Пчаліная калода. Пчаліны звон.
2. у знач. наз. пчалі́ныя, ‑ых. Група сямействаў джаланосных насякомых атрада перапончатакрылых, да якой адносяцца пчала, чмель і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абно́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
Спец.
1. Пылок з кветак, які пчала прыносіць на задніх ножках. У маі цвітуць сады, пчолы вяртаюцца ў вулей з абножкай. Ермаловіч.
2. толькі мн. (абно́жкі, ‑жак). Грубая кароткавалосая воўна з ног авечак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гу́ля, ‑і і гу́ла, ‑ы, ж.
Абл. Гуз, жаўлак. — Ты чаму гэта не сказаў, што пчала ўджаліла цябе ў лоб? Я адразу знайшоў бы дзьмухавец і яго сокам памагаў бы ранку. Нічога б не было, а то, бач, якая гуля вырасла! Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мэх (жарт.) ’чалавек, які імкнецца паласавацца чужым з дапамогай хітрыкаў’ (карэліц., З нар. сл.). З польск. mecha ’пітны мёд’, якое з венг. mehsör, mėzser ’тс’ < mėz ’мёд’, meh ’пчала’ (Варш. сл., 2, 913).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)