дэ́льта-праме́нь

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дэ́льта-праме́нь дэ́льта-прамяні́
Р. дэ́льта-праме́ня дэ́льта-прамянёў
Д. дэ́льта-праме́ню дэ́льта-прамяня́м
В. дэ́льта-праме́нь дэ́льта-прамяні́
Т. дэ́льта-праме́нем дэ́льта-прамяня́мі
М. дэ́льта-праме́ні дэ́льта-прамяня́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ультрафіяле́тавы, -ая, -ае.

У выразе: ультрафіялетавыя прамяні — нябачныя вокам прамяні, якія ляжаць у спектры за фіялетавымі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэнтге́н¹, -у, м.

Прамяні, прасвечванне рэнтгенаўскімі прамянямі.

Назначыць хворага на р.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэнтге́наўскі, -ая, -ае.

1. У выразе: рэнтгенаўскія прамяні — нябачныя прамяні, што з’яўляюцца кароткімі электрамагнітнымі хвалямі, якія здольны пранікаць праз непразрыстыя прадметы.

2. Які мае адносіны да прымянення такіх прамянёў.

Р. здымак.

Рэнтгенаўская апаратура.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інфрачырво́ны, -ая, -ае.

У выразах: інфрачырвоныя прамяні, інфрачырвонае выпраменьванне — электрамагнітнае выпраменьванне, нябачнае вокам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

блішча́сты, -ая, -ае.

Які мае гладкую, бліскучую паверхню, адбівае прамяні святла.

Блішчастыя гузікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рентге́нов / рентге́новы лучи́ рэнтге́навы прамяні́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выпраме́ньваць, -аю, -аеш, -ае; незак., што.

Вылучаць прамяні, прамянёвую энергію.

В. святло.

|| наз. выпрамяне́нне, -я, н.

Цеплавое в.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэнтге́наў: ~навы прамяні́ рентге́новы лучи́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праме́нь, ‑я; мн. прамені, ‑яў і прамяні, ‑ёў; м.

1. Вузкая паласа святла, якая ідзе ад якой‑н. крыніцы святла або прадмета, які свеціцца. Тонкаю ніткаю прашыўся з неба прамень сонца. Арабей. У левай руцэ Фёдар Цімафеевіч трымаў ліхтар, які кідаў уперад нядоўгі, але шырокі прамень святла. Васілёнак. // перан.; чаго. Хуткае, нечаканае праяўленне чаго‑н., пробліск. [Лютынскі:] Ніводзін прамень славы іх [бальшавікоў] не ўпадзе на тваю галаву. Крапіва.

2. звычайна мн. (прамяні́, ‑ёў). Спец. Лініі распаўсюджання энергіі хваль (электрамагнітных, светлавых і пад.). Рэнтгенаўскія прамяні. Прамяні радыя.

•••

Інфрачырвоныя прамяні — нябачныя прамяні, якія складаюць частку спектра, што працягваецца далей бачнай часткі ад чырвонага яго канца.

Касмічныя прамяні — асобыя прамяні, якія пранікаюць у атмасферу з космасу і нясуць у сабе вялікую энергію.

Катодныя прамяні — паток электронаў, які наглядаецца пры электрычным разрадзе ў трубцы з разрэджаным газам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)