тройно́й

1. (втрое больший) трайны́;

в тройно́м разме́ре у трайны́м паме́ры;

2. (состоящий из трёх однородных частей) трайны́, патро́йны;

тройно́й кана́т патро́йны кана́т;

3. мат. трайны́;

тройно́е пра́вило трайно́е пра́віла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дастасава́ць (да чаго) сов. примени́ть (к чему); (теорию и т.п. — ещё) приложи́ть (к чему);

д. пра́віла да рашэ́ння зада́чы — примени́ть пра́вило к реше́нию зада́чи;

д. тэо́рыю да пра́ктыкі — приложи́ть тео́рию к пра́ктике

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

працэ́нт м., в разн. знач. проце́нт;

пра́віла ~таўмат. пра́вило проце́нтов;

вы́канаць план на сто ~таў — вы́полнить план на сто проце́нтов;

п. прыбы́ткаў — проце́нт при́былей;

на (усе) сто ~таў — на (все) сто проце́нтов

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цепно́йI (к цепь);

1. в разн. знач. ланцуго́вы;

цепно́е колесо́ ланцуго́вае ко́ла;

цепно́й мост ланцуго́вы мост;

цепны́е кора́ллы зоол. ланцуго́выя кара́лы;

цепна́я ли́ния мат. ланцуго́вая лі́нія;

цепна́я реа́кция физ., перен. ланцуго́вая рэа́кцыя;

2. (привязанный на цепь) ланцу́жны;

цепна́я соба́ка ланцу́жны саба́ка;

3. / цепно́е пра́вило мат. склада́нае трайно́е пра́віла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

проце́нт в разн. знач. працэ́нт, -та м.; адсо́так, -тка м.;

пра́вило проце́нтов мат. пра́віла працэ́нтаў (адсо́ткаў);

просты́е проце́нты мат. про́стыя працэ́нты (адсо́ткі);

сло́жные проце́нты склада́ныя працэ́нты (адсо́ткі);

вы́полнить план на сто проце́нтов вы́канаць план на сто працэ́нтаў (адсо́ткаў);

оди́н проце́нт, два проце́нта, пять проце́нтов адзі́н працэ́нт (адсо́так), два працэ́нты (адсо́ткі), пяць працэ́нтаў (адсо́ткаў);

проце́нт при́былей працэ́нт (адсо́так) прыбы́ткаў;

под больши́е проце́нты пад вялі́кія працэ́нты (адсо́ткі);

на (все) сто проце́нтов на (усе́) сто працэ́нтаў (адсо́ткаў);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агу́льны

1. в разн. знач. о́бщий;

а. сходо́бщее собра́ние;

~нае пра́вілао́бщее пра́вило;

а. падраху́нако́бщий ито́г;

а. знаёмыо́бщий знако́мый;

~ныя пыта́нні наву́кіо́бщие вопро́сы нау́ки;

2. (касающийся всех подряд) огу́льный;

найбо́льшы а. дзе́льнікмат. наибо́льший о́бщий дели́тель;

а. ры́нако́бщий ры́нок;

~ная адука́цыяо́бщее образова́ние;

~нае ме́сцао́бщее ме́сто;

знайсці́ ~ную мо́ву — найти́ о́бщий язы́к;

прыве́сці да ~нага назо́ўніка — привести́ к о́бщему знамена́телю;

у ~ных ры́сах — в о́бщих черта́х;

даво́дзіць да ~нага ве́дама — предава́ть гла́сности

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

положи́ть сов.

1. пакла́сці;

положи́те прибо́ры на стол пакладзі́це прыбо́ры на стол;

положи́ть больно́го в больни́цу пакла́сці хво́рага ў бальні́цу;

2. (решить) уст. вы́рашыць; (постановить) ухвалі́ць, пастанаві́ць; (условиться) умо́віцца; (сговориться) згавары́цца;

они́ положи́ли ме́жду собо́й яны́ вы́рашылі (згавары́ліся) памі́ж сабо́й;

3. (предположить) дапусці́ць;

4. (назначить) назна́чыць; даць;

положи́ть ему́ хоро́шую пла́ту назна́чыць (даць) яму́ до́брую пла́ту;

положи́ть за пра́вило узя́ць за пра́віла;

положа́ ру́ку на́ сердце пакла́ўшы руку́ на сэ́рца;

положи́ть на лопа́тки пакла́сці на лапа́ткі;

вынь да поло́жь за́раз жа і дай, вы́мі ды пакладзі́;

положи́ть гнев на ми́лость павярну́ць гнеў на мі́ласць;

положи́ть жизнь за (кого, что) адда́ць жыццё за (каго, што);

положи́ть коне́ц (нача́ло) чему-л. пакла́сці кане́ц (пача́так) чаму-небудзь;

положи́ть в карма́н пакла́сці ў кішэ́нь;

положи́ть на ме́сте пакла́сці на ме́сцы;

разжева́ть и в рот положи́ть разжава́ць і ў рот пакла́сці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

принима́ть несов.

1. прыма́ць; (брать) браць; (считать) лічы́ць;

принима́ть посы́лку прыма́ць (браць) пасы́лку;

э́тот матро́с принима́л концы́ гэ́ты матро́с прыма́ў (браў) канцы́;

принима́ть иму́щество по а́кту прыма́ць маёмасць па а́кце;

принима́ть диви́зию прыма́ць дыві́зію;

принима́ть на рабо́ту прыма́ць (браць) на рабо́ту;

принима́ть в институ́т прыма́ць у інстыту́т;

принима́ть в игру́ прыма́ць (браць) у гульню́;

принима́ть в свою́ компа́нию прыма́ць у сваю́ кампа́нію;

принима́ть посети́телей прыма́ць наве́двальнікаў;

принима́ть госте́й прыма́ць гасце́й;

принима́ть зако́н прыма́ць зако́н;

принима́ть резолю́цию прыма́ць рэзалю́цыю;

принима́ть сове́ты прыма́ць пара́ды;

принима́ть по́зу прыма́ць по́зу;

принима́ть уча́стие прыма́ць (браць) удзе́л;

принима́ть ва́нну прыма́ць ва́нну;

принима́ть другу́ю ве́ру прыма́ць другу́ю ве́ру;

принима́ть миксту́ру прыма́ць міксту́ру;

принима́ть за пра́вило браць (прыма́ць) за пра́віла;

принима́ть за кого́-л. друго́го лічы́ць (прыма́ць) за каго́е́будзь і́ншага;

принима́ть за шу́тку лічы́ць (прыма́ць) за жарт;

принима́ть бе́лое за чёрное лічы́ць (прыма́ць) бе́лае за чо́рнае, лічы́ць бе́лае чо́рным;

принима́ть кома́нду воен. прыма́ць кама́нду;

принима́ть сигна́л воен. прыма́ць сігна́л;

принима́ть ребёнка прыма́ць дзіця́;

2. (встречать) сустрака́ць; браць;

принима́ть медве́дя на рога́тину сустрака́ць мядзве́дзя рага́цінай (браць на рага́ціну);

3. (приобретать какой-л. вид, свойство) набыва́ць; (становиться) станаві́цца;

го́род принима́ет наря́дный вид го́рад набыва́е прыго́жы вы́гляд;

спор принима́ет ожесточённый хара́ктер спрэ́чка стано́віцца заўзя́тай;

4. (убирать) прост. прыма́ць, прыбіра́ць, забіра́ць;

принима́ть оста́тки у́жина прыма́ць (прыбіра́ць, забіра́ць) рэ́шткі вячэ́ры;

принима́ть бой прыма́ць бой;

принима́ть во внима́ние браць (прыма́ць) пад ува́гу;

принима́ть в расчёт браць (прыма́ць) у разлі́к;

принима́ть в штыки́ сустрака́ць у штыкі́;

принима́ть за чи́стую моне́ту лічы́ць (прыма́ць) за чы́стую мане́ту;

принима́ть на себя́ (что) прыма́ць (браць) на сябе́ (што);

принима́ть чью́-л. сто́рону станаві́цца на чый-не́будзь бок;

принима́ть (бли́зко) к се́рдцу прыма́ць (браць) (блі́зка) да сэ́рца;

принима́ть на ве́ру прыма́ць на ве́ру;

принима́ть грех на́ душу прыма́ць грэх на душу́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

узя́ць сов.

1. в разн. знач. взять; (о рыбах — ещё) клю́нуть;

у. па́лку ў руку́ — взять па́лку в ру́ку;

у. тэ́му для дысерта́цыі — взять те́му для диссерта́ции;

у. з сабо́ю дзяце́й — взять с собо́й дете́й;

у. хло́пчыка на выхава́нне — взять ма́льчика на воспита́ние;

у. у салда́тыуст. взять в солда́ты;

у. го́рад — взять го́род;

у. ула́ду — взять власть;

узя́ў страх — взял страх;

у. хі́трасцю — взять хи́тростью;

ко́лькі ён узя́ў за рабо́ту? — ско́лько он взял за рабо́ту?;

у. перашко́ду — взять препя́тствие;

у. на ўлік — взять на учёт;

у. жо́нку — взять жену́;

у. адка́знасць на сябе́ — взять отве́тственность на себя́;

у. пад абаро́ну — взять под защи́ту;

у. у рот — взять в рот;

у. но́ту — взять но́ту;

у. уле́ва — взять вле́во;

у. кіру́нак (напра́мак) — взять направле́ние;

у. пад руку́ — взять по́д руку;

2. задра́ть, заре́зать;

воўк узя́ў аве́чку — волк задра́л (заре́зал) овцу́;

3. (пад што, на што) приня́ть (во что), подве́ргнуть (чему), взять (на что);

у. пад ува́гу — приня́ть во внима́ние;

у. пад сумне́нне — подве́ргнуть сомне́нию;

4. (поместить) взять, заключи́ть;

у. у ду́жкі — взять (заключи́ть) в ско́бки;

у. сваё — взять своё;

у. за каўне́р — взять за ши́ворот;

у. на прыцэ́л — взять на прице́л;

у. у абцугі́ — взять в кле́щи́;

у. у рабо́ту — взять в рабо́ту;

у. у пераплёт — взять в переплёт;

у. за го́рла — взять за го́рло;

у. верх — взять верх;

у. грэх на душу́ — взять грех на́ душу;

у. быка́ за ро́гі — взять быка́ за рога́;

у. сло́вы наза́д — взять слова́ обра́тно;

узяло́ за сэ́рца — взяло́ за́ сердце;

у. за душу́ — взять за́ душу;

у. на буксі́р — взять на букси́р;

у. на му́шку — взять на му́шку;

у. на заме́тку (на каранда́ш) — взять на заме́тку (на каранда́ш);

у. бо́га за бараду́ — взять (ухвати́ть) бо́га за бо́роду;

у. за жыво́е — взять за живо́е;

у. за жа́бры (шчэ́лепы) — взять за жа́бры;

у. сабе́ за пра́віла — взять (положи́ть) себе́ за пра́вило;

у. курс — взять курс;

у. ула́ду — взять власть;

у. за бакі́ — взять за бока́;

у. шлюб — вступи́ть в брак;

у. на ланцу́г — взять на цепь;

у. го́лымі рука́мі — взять го́лыми рука́ми;

у. ле́йцы ў ру́кі — взять во́жжи в ру́ки;

у. мо́ду —: а) пова́диться; б) приобрести́ привы́чку; привы́кнуть;

у. сябе́ ў ру́кі — взять себя́ в ру́ки;

у. во́чы ў ру́кі — смотре́ть в о́ба;

што з яго́ во́зьмеш — с него́ взя́тки гла́дки;

у. ініцыяты́ву ў свае́ ру́кі — взять инициати́ву в свои́ ру́ки;

на́ша ўзяло́! — на́ша взяла́!;

ні ўцяць ні ўзяць — хоть шаро́м покати́;

чорт не во́зьме — чёрт не возьмёт;

каб яго́ чорт узя́ў — чёрт бы его побра́л;

у. нагу́воен. взять но́гу;

не́льга ў ру́кі ўзяць — нельзя́ в ру́ки взять;

у рот не ўзяць — в рот не взять

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

взять сов., в разн. знач. узя́ць; (охватить — о чувствах ещё) агарну́ць, ахапі́ць, апанава́ць;

взять па́лку в ру́ку узя́ць па́лку ў руку́;

взять за́ руку узя́ць за руку́;

взять те́му для диссерта́ции узя́ць тэ́му для дысерта́цыі;

взять с собо́й дете́й узя́ць з сабо́й дзяце́й;

взять ма́льчика на воспита́ние узя́ць хло́пчыка на выхава́нне;

взять в солда́ты уст. узя́ць у салда́ты;

взять штраф узя́ць штраф;

взять го́род узя́ць го́рад;

взять власть в свои́ ру́ки узя́ць ула́ду ў свае́ ру́кі;

взять хи́тростью узя́ць хі́трасцю (хі́трыкамі);

взять живьём узя́ць жыўцо́м;

взять сло́во (с кого) узя́ць сло́ва (з каго);

взял страх узя́ў (агарну́ў, ахапі́ў, апанава́ў) страх;

взять хле́ба в магази́не узя́ць хле́ба ў магазі́не;

ско́лько он взял за рабо́ту? ко́лькі ён узя́ў за рабо́ту;

э́то де́рево нож не возьмёт гэ́тага дрэ́ва нож не во́зьме;

взять высоту́ узя́ць вышыню́;

взять на учёт узя́ць на ўлік;

ры́ба взяла́ ры́ба ўзяла́;

взять ло́шадь на узде́чку узя́ць каня́ на абро́ць;

взять жену́ узя́ць жо́нку;

взять отве́тственность на себя́ узя́ць адка́знасць на сябе́;

взять под защи́ту узя́ць пад абаро́ну;

взять в рот узя́ць у рот;

взять акко́рд узя́ць ако́рд;

высоко́ взял (о пе́нии) высо́ка ўзяў;

взять вле́во узя́ць уле́ва;

взять направле́ние узя́ць кіру́нак (напра́мак);

взять по́д руку узя́ць пад руку́;

взять на заме́тку узя́ць пад ува́гу;

взять в ско́бки узя́ць у ду́жкі;

он взял да и сде́лал ён узя́ў ды і зрабі́ў;

а я возьми́ да и скажи́ ему́ а я ўзяў ды ска́заў яму;

с чего́ ты взял? адку́ль ты ўзяў?;

на́ша взяла́! на́ша ўзяло́!;

ни дать ни взять якра́з, як дзве кро́плі вады́;

взять верх узя́ць верх;

взять своё узя́ць сваё;

взять курс узя́ць курс;

взять прице́л узя́ць прыцэ́л;

взять взаймы́ пазычы́ць;

взяло за́ сердце узяло́ за сэ́рца;

взять себя́ в ру́ки узя́ць сябе́ ў ру́кі;

взять за пра́вило узя́ць за пра́віла;

взять быка́ за рога́ узя́ць быка́ за ро́гі;

взять за́ душу узя́ць за душу́;

взять в рабо́ту узя́ць у рабо́ту;

взять за живо́е узя́ць за жыво́е;

взять грех на́ душу узя́ць грэх на душу́;

взять за жа́бры узя́ць за жа́бры;

взять го́лыми рука́ми узя́ць го́лымі рука́мі;

взять инициати́ву узя́ць ініцыяты́ву;

взять в переплёт узя́ць у пераплёт;

взять на му́шку узя́ць на му́шку;

взять под козырёк узя́ць пад казыро́к;

взять с бою узя́ць з бо́ю (бо́ем);

взять в кле́щи узя́ць у абцугі́;

взять в оборо́т узя́ць у рабо́ту;

взять в толк дабра́ць ро́зуму, зразуме́ць;

взять за го́рло узя́ць за го́рла;

взять на пору́ки узя́ць на пару́кі;

взять на букси́р узя́ць на буксі́р;

взять на себя́ сме́лость асме́ліцца;

чёрт возьми́! каб яго́е́, іх) чорт узя́ў!;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)