гліса́нда, нескл., н.
Прыём ігры на музычным інструменце: хуткі прабег пальцам па клавішах або смычком ці пальцам па струнах.
[Іт. glissando — які слізгае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загруката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.
Пачаць грукатаць. // Прагрукатаць. Тут недалёка і масток. На ім загрукатала, відаць, нехта прабег. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хо́лад, -у, М -дзе, мн. халады́, -о́ў, м.
1. толькі адз. Нізкая тэмпература паветра.
Адчуваць х.
2. Надвор’е з нізкай тэмпературай паветра.
Рана пачаліся халады.
3. толькі адз. Адчуванне дрыжыкаў (ад хваробы, страху і пад.).
Х. прабег па спіне.
4. толькі адз., перан. Раўнадушныя, стрыманыя адносіны да каго-, чаго-н.
Ад яго слоў веяла холадам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пробе́г в разн. знач. прабе́г, -гу м.;
звёздный пробе́г спорт. зо́рны прабе́г;
но́рма пробе́га ваго́нов но́рма прабе́гу ваго́наў;
парово́з находи́лся в пробе́ге дво́е су́ток параво́з знахо́дзіўся ў прабе́гу двое су́так.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
са́нны са́нный;
са́нныя палазы́ — са́нные поло́зья;
са́нная даро́га — са́нный путь;
с. прабе́г — са́нный пробе́г
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прабе́гчы, ‑бягу, ‑бяжыш, ‑бяжыць; ‑бяжым, ‑бежыце; зак.
1. Бегучы, перамясціцца з месца на месца. Варта нават асцярожнаму касому бокам прабегчы, як табе ў цемры можа здацца, нібыта зусім побач з табой мядзведзь прайшоў. Ігнаценка. // што і без дап. Пераадолець пэўную адлегласць. [Юнак] лёгка прабег паўтары тысячы метраў, заняўшы першае месца. Шыцік.
2. Хутка праехаць, перасунуцца з месца на месца. З шумам прабегла машына. // Хутка пранесціся (пра вецер, хмары, святло і пад.). // Пранесціся, пракаціцца (пра шум, крыкі і пад.). Па нястройных радах змучаных боем партызан прабег ўстрывожаны шэпт. Асіпенка. // Паказацца і хутка знікнуць. Па Толевым твары прабег цень смутку. Якімовіч.
3. Хутка мінуць (пра час). — А, як скора прабег час! Здаецца, толькі яшчэ была раніца. Гартны. Не заўважыў Грыша, як прабеглі тры гады ў працы ды вучобе. Пальчэўскі.
4. перан.; што. Уявіць у думках. У думках прабегчы сваё жыццё.
5. перан.; што. Разм. Бегла прачытаць што‑н. Люба прабегла вачыма ліст раз, другі, трэці — і нічога не зразумела. Васілевіч.
6. чым. Разм. Правесці па чым‑н. Баяніст Косця Бульбешка нахіліў да баяна галаву, спрытна прабег пальцамі па ладах знізу ўгору. Шамякін.
•••
Мароз па скуры (па спіне) прабег гл. мароз.
(Чорная) кошка прабегла паміж кім гл. кошка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́нный са́нны;
са́нный путь са́нная даро́га;
са́нные поло́зья са́нныя палазы́;
са́нный пробе́г са́нны прабе́г.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гіт, ‑у, М гіце, м.
Прабег каня на кароткую адлегласць (у конна-рысістым спорце).
•••
Мёртвы гіт — прыход коней да фінішу з аднолькавай скорасцю.
[Англ. heat.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
подра́тьII сов., разг. / моро́з по ко́же подра́л маро́з па ску́ры прабе́г; аж ску́ра сшэ́рхла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́паўзень, ‑зня, м.
Маленькая птушачка атрада вераб’іных, якая вельмі спрытна лазіць па дрэвах уверх і ўніз галавой. Па ствалу суседняга дрэва прабег зверху ўніз попаўзень. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)