камлюкава́ты, -ая, -ае.
1. 3 тоўстым, моцным ствалом; камлісты.
К. дуб.
2. перан. Плячысты, прысадзісты (пра чалавека; разм.).
|| наз. камлюкава́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
буйнатва́ры, ‑ая, ‑ае.
З буйнымі рысамі твару. Гэты паляшук быў як волат — высокі, плячысты, буйнатвары, з мускулістымі моцнымі рукамі. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разбо́рчысты ’разборлівы, выразны’ (Юрч.), разбо́рчыстый ’кемлівы’ (Юрч. СНЛ), розбо́рчывы (ТС), рус. разбо́рчивый ’разборлівы’. Вынік кантамінацыі словаўтваральных тыпаў, параўн. фанабэ́рысты, плячы́сты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самаві́ты, -ая, -ае.
1. Мажны, дзябёлы.
Плячысты с. асілак.
2. Паважны, салідны, самастойны, упэўнены.
С. мужчына.
3. Поўны дастатку, эканамічна моцны, заможны.
Самавітая гаспадарка.
4. (з адмоўем). Які выражае непаўнату або адсутнасць якой-н. якасці.
Дарога ўжо не самавітая.
|| наз. самаві́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Карана́сты ’невысокае шырокае дрэва з моцным карэннем; плячысты чалавек’, укр. коренастий ’тс’, рус. коренастый ’тс’, чэш. kořenatý ’з моцным карэннем’, славац. korenastý, польск. korzeniasly, серб.-харв. ко̏ренаст, славен. korȇnast ’тс’ (гл. корань). Суфікс ‑astь (Трубачоў, Эт. сл., 2, 60).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наступа́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае характар наступлення, з’яўляецца наступленнем (у 1 знач.). Наступальныя дзеянні. Наступальная аперацыя. // Звязаны з наступленнем на каго‑, што‑н.; баявы, рашучы. Перад Андрэем паўставаў чалавек — плячысты, прысадзісты, .. спрытны і наступальны. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыракагру́ды, ‑ая, ‑ае.
Які мае шырокія грудзі. Шыракагруды, з грываю рудой, буланы конь пазначаны таўром. Вялюгін. Рослы, плячысты і шыракагруды — і па сіле і па постаці ён не меў сабе роўнага ва ўсёй ваколіцы. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здаравя́ка, ‑і, м. і здаравя́к, ‑а, м.
Разм. Чалавек моцнага целаскладу і вялікай фізічнай сілы. Парады даваў суседскі хлопец, каржакаваты, шыракаплечы здаравяка. Б. Стральцоў. У гэты час дзверы расчыніліся, і на парозе з’явіўся плячысты здаравяк у студэнцкай куртцы. Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жыво́т, -вата́, М -ваце́, мн. -ваты́, -вато́ў, м.
1. Частка цела ў чалавека і жывёл, у якой размешчаны органы стрававання.
Боль у жываце.
2. Страўнік, кішэчнік (разм.).
Купіць лякарства ад жывата.
Благому жывату і пірог шкодзіць (прыказка).
◊
Жывот падцягнула (безас.) — захацелася есці.
Качацца жыватом (разм.) — хварэць на жывот.
Падарваць жывот (жываты) са смеху — моцна смяяцца, аж заходзіцца.
Плячысты на жывот (жарт.) — ахвотнік паесці.
Хватацца за жывот — смяяцца да знямогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
касаво́кі, ‑ая, ‑ае.
З касымі вачамі; які мае касавокасць. Адзін [чалавек] чарнявы, плячысты, з пышнымі чорнымі вусамі, крыху касавокі: адно вока пазірала, як кажуць, на Маскву, другое на Варшаву. Колас. // у знач. наз. касаво́кі, ‑ага, м. Пра зайца. Спіць касавокі і сніць, Быццам сабакі гоняць. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)