перапла́віцца, ‑плавіцца; зак.
Расплавіцца, паплавіцца — пра ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нято́пкі, ‑ая, ‑ае.
Які не можа (лёгка) тапіцца, плавіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
легкапла́ўкасць, ‑і, ж.
Уласцівасць легкаплаўкага; здольнасць плавіцца пры параўнальна невысокай тэмпературы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
легкапла́ўкі, ‑ая, ‑ае.
Які плавіцца пры параўнальна невысокай тэмпературы. Легкаплаўкія металы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тугапла́ўкі, ‑ая, ‑ае.
Які плавіцца пры вельмі высокай тэмпературы. Тугаплаўкая сталь. Тугаплаўкія металы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самапла́ўкі, ‑ая, ‑ае.
Які лёгка плавіцца, не патрабуе дабаўлення спецыяльных прымесей для павелічэння плаўкасці. Самаплаўкая руда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пла́ўкі 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае здольнасць плавіцца. Плаўкія металы.
пла́ўкі 2, ‑аў; адз. няма.
Кароткія, шчыльныя мужчынскія трусы, якія звычайна надзяваюцца для плавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тапне́ць ’змяншацца’: стог тапне́ў (Сцяшк.), тапне́е ’растае’ (воран., ЛА, 2). Дзеяслоў з польск. topnieć ’плавіцца, таяць’, перан. ’змяншацца, убываць’, роднасны да тапі́ць 2, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сургу́ч, ‑у, м.
Каляровая сумесь з цвёрдых смол, воску і пад., якая лёгка плавіцца і застывае (выкарыстоўваецца для накладання пячатак, заліўкі бутэлек і пад.). Прынясуць з раёна канверт з сургучнай пячаткай і перад класам зломяць сургуч. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лі́таваць ’берагчы каго-небудзь, шкадаваць’ (ТСБМ), літава́ць ’тс’ (Нас., Гарэц.), літава́цца ’літасцівіцца’ (Нас.), літоваць ’ныць, моцна балець’ (ТС), ст.-бел. литовати ’шкадаваць, берагчы’, запазычана са ст.-польск. litować ’праяўляць спачуванне, літасць’ < ст.-польск. lutować < паўн.-прасл. ljutovati ’злавацца, шалець’ < ljutъ ’люты’ (Слаўскі, 4, 305; Булыка, Лекс. запазыч., 133). Да лю́ты (гл.). Махэк₂ (337) родніць чэш. litovati ’шкадаваць’ з ням. leid.
Літава́ць ’паяць, плавіць’ (ТСБМ, Нас., Гарэц.), літава́цца ’плавіцца’ (Нас.). З польск. litować, lutować ’паяць’, якое з с.-в.-ням. loeten, ням. löten < Lot ’сплаў металу’ < с.-в.-ням. lōt ’тс’ (Слаўскі, 4, 390). Сюды ж літоўшчык ’ліцейшчык, паяльшчык’ (Нас.). Неабгрунтавана Карскі (Белорусы, 1, 137), які суадносіць з літ. litúoti ’паяць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)