самахо́дам, прысл.
Разм.
1. Пехатой. Ісці самаходам.
2. Сваім ходам (пра спосаб адпраўкі машын).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагу́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
Гулянне пехатой на свежым паветры або паездка на невялікую адлегласць для адпачынку.
П. за горад.
Вячэрняя п.
|| прым. прагу́лачны, -ая, -ае.
Прагулачная лодка (для прагулак па вадзе).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
два́ццаць, ‑і, ліч. кольк.
Лік 20. Дваццаць падзяліць на чатыры. // Колькасць 20. Дваццаць капеек. □ Апошнія дваццаць кіламетраў прыйшлося ісці пехатой. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адтапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак., што (разм.).
1. Пашкодзіць што-н., наступаючы нагою.
А. нагу.
2. Натрудзіць, пашкодзіць доўгаю хадою.
А. ногі ў далёкай дарозе.
3. Прайсці вялікую адлегласць пехатой.
А. сотні вёрст.
|| незак. адто́птваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
таксі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Разм. Вадзіцель таксі. Да дачы .. [Яраш] не даехаў. Спыніўся каля канторы лясніцтва, сілком усунуў таксісту грошы і пайшоў пехатой. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Пла́вам, пла́вом ’уплаў’ (драг., З нар. сл.). Прыслоўе ў форме Тв. скл. назоўніка плаў (гл.), як пешшу, пехатой, (сваім) ходам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́хадзіць¹, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак. (разм.).
1. што. Абысці пехатой многія мясціны.
В. усе навакольныя лясы.
2. без дап. Прахадзіць які-н. час.
Выхадзіў палавіну дня.
3. што. Дабіцца чаго-н., доўга або неаднаразова ходзячы.
Нічога мы там не выхадзілі.
|| незак. выхо́джваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самахо́дам, прысл.
1. Механічна (пра падачу разца або дэталі ў станках) (спец.).
2. 3 дапамогай уласнага рухавіка, без пабочнай цягі.
Камбайн ідзе с.
3. Рухаючыся сілай цячэння ракі (пра плыты, сплаўны лес).
Раней плыты маглі ісці с.
4. Уласнымі нагамі, пехатой (разм.).
Ён будзе дабірацца с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пе́ша, прысл.
Пяшком, пехатой. — Ну, таварышы, злазьце, — сказаў шафёр пасажырам. — Далей пеша, а мне трэба вяртацца. Новікаў. Ні конна, ні пеша ніхто не пралезе. Згубілася сцежка у Вокаўскім лесе. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пехадра́ла ’пехатой’ (груб.) (калінк., З нар. сл.), пішыдршт ’тс’ (Юрч. СНС), рус. пеходралом, пешедралом ’тс’. Да пех‑ (гл. пешы) і драла (гл.). Параўн. яшчэ драць, драпаць ’уцякаць’, рус. удирать ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)