адча́яцца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; -а́йся; зак.

1. Паддацца адчаю, пасці духам, страціць надзею на што-н.

А. ў бядзе.

2. Адважыцца на што-н. смелае, рызыкоўнае.

А. на мужны ўчынак.

|| незак. адча́йвацца, -ваюся, -ваешся, -ваецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пасць ’пашча жывёлы, рот чалавека’ (Нас.), па́сці ’тс’ (Бел. казкі). З прасл. pad‑tь, якое з pasti > па́сці́ 1 (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ахвя́ра, ‑ы, ж.

1. Прадмет або жывая істота, прынесеныя ў дар бажаству паводле абрадаў некаторых рэлігій.

2. Добраахвотная ўступка, адмаўленне, адрачэнне на карысць каго‑, чаго‑н. Навука патрабуе ахвяр. Ахвяра пешкі. □ Галіна перайшла да сваёй цёткі, уступіўшы свой пакой Андрэю. Андрэй спачатку не згаджаўся прыняць такую ахвяру. Рамановіч.

3. Пра таго, хто пацярпеў або загінуў ад якога‑н. няшчасця, стыхійнага бедства, сацыяльнага зла, нядобрых людзей. Ахвяры вайны. Ахвяра аўтамабільнай катастрофы.

•••

Пасці ахвярай чаго гл. пасці.

Прынесці ў ахвяру што гл. прынесці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ниспа́сть сов., книжн. спа́сці; (покрыть собой) па́сці; (свеситься вниз — ещё) зві́снуць;

ниспа́ла роса́ па́ла раса́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Па́сця ’пасьба’ (паст., Сл. ПЗБ). Рэгіяналізм, утвораны ад дзеяслова пасці© і суфікса ‑ьje.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пасть​I сов.

1. (упасть) уст. упа́сці; (повалиться) павалі́цца;

2. (подохнуть — о скоте) здо́хнуць, мног. паздыха́ць, падо́хнуць, акале́ць, загі́нуць;

3. (на кого, что) прям., перен. упа́сці; (лечь) ле́гчы; (выпасть на чью-л. долю) вы́пасці, прыпа́сці;

жре́бий пал на меня́ су́джана было́ мне, вы́пала на маю́ до́лю;

4. (прийти в упадок) заняпа́сці, падупа́сці; (снизиться) зні́зіцца; (уменьшиться) зме́ншыцца;

5. (погибнуть) высок. па́сці, загі́нуць;

пасть в бою́ загі́нуць у баі́;

6. (о крепости, осаждённом городе) па́сці; (сдаться) зда́цца;

7. (быть свергнутым) па́сці;

диктату́ра па́ла дыктату́ра па́ла;

8. (в общественном мнении) па́сці;

ни́зко пасть в глаза́х (чьих-л.) канчатко́ва стра́ціць пава́гу;

мора́льно пасть мара́льна па́сці;

◊

пасть на по́ле бра́ни загі́нуць на ра́тным по́лі (на по́лі бо́ю, на по́лі бі́твы);

пасть же́ртвой зрабі́цца (стаць) ахвя́рай;

пасть духом па́сці (заняпа́сці) ду́хам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Па́сцел ’пастух’ (паўн.-усх., КЭС). Да пасці (гл.). Суфікс ‑еЛу як у рус. петел ’певень’ Пра ‑ц‑ (якое З ‑Т‑) гл. пастыр.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Па́сіць ’пасвіць’ (шальч., Сл. ПЗБ), рус. разан. і прэйл. (Латвія) писить ’тс’. Выраўноўванне суфікса паводле ітэратыўных дзеясловаў на ‑Пі‑. Да пасці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пасцю́шка ’доўгая пуга ў пастуха’ (Выг.). Да пасці© (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 72–73. Аналагічна свіс‑ тушка, габлюшка, вітушка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Першапа́шніца ’цяля, якому адзін год і якое да гэтага не хадзіла на пашу’ (івац., ЖНС). З перша‑ і ’пастцы < пасці ’пасвіць’ (гл.) і суф. -іца.⇉’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)