пастаўля́цца несов., страд. поставля́ться; см. пастаўля́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шмуглява́ць
‘незаконна пастаўляць што-небудзь і без прамога дапаўнення (шмугляваць чым-небудзь)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
шмуглю́ю |
шмуглю́ем |
| 2-я ас. |
шмуглю́еш |
шмуглю́еце |
| 3-я ас. |
шмуглю́е |
шмуглю́юць |
| Прошлы час |
| м. |
шмуглява́ў |
шмуглява́лі |
| ж. |
шмуглява́ла |
| н. |
шмуглява́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
шмуглю́й |
шмуглю́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
шмуглю́ючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
забяспечваць, пастаўляць, узбройваць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
гнаць, ганю́, го́ніш, го́ніць; гнаў, гна́ла; гані́; незак.
1. каго-што. Прымушаць рухацца ў якім-н. напрамку, прымусова адпраўляць.
Г. авечак.
Г. звера (праследаваць). Г. лес па рацэ (сплаўляць). Паны гналі людзей на работу.
2. каго-што. Прымушаць хутка рухацца, ехаць на вялікай скорасці.
Фурман гнаў каня.
Г. машыну.
3. безас., што. Вельмі хутка расці.
Бульбу гоніць у каліўе.
4. што. Здабываць пры дапамозе перагонкі.
Г. алей.
5. што. Рабіць, пастаўляць хутка, у вялікай колькасці.
Г. план.
Г. прадукцыю.
6. заг. гані(це). Даваць (разм.).
Гані грошы.
7. безас. Моцна слабіць (разм.).
Жывот гоніць.
|| наз. гон, -у, м. (да 1 знач.) і го́нка, -і, ДМ -нцы, ж. (да 1, 2, і 4 знач.).
Г. звера.
|| прым. го́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Гонныя галубы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паста́віць 1, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць.
Зак. да ставіць.
•••
Паставіць бутэльку — пачаставаць віном.
Паставіць вочы на каго — позіркам, выглядам выявіць варожасць.
Паставіць да ганебнага слупа — заклеймаваць ганьбай.
Паставіць з ног на галаву — няправільна растлумачыць што‑н., надаць процілеглы сэнс.
Паставіць на від каму — зрабіць заўвагу, папераджальную вымову.
Паставіць на (сваё) месца каго — збіць пыху з каго‑н., зрабіць рэзкую заўвагу каму‑н. пра нясціплыя паводзіны.
Паставіць на ногі — а) вылечыць ад якой‑н. хваробы. [Сямён Львовіч:] — Вы сур’ёзна хворы, і нашы намаганні паставіць вас на ногі не знаходзяць вашай падтрымкі. Кавалёў. Намаганні ўрачоў і розныя цуды медыцыны не заўсёды мелі сілу паставіць на ногі кожнага, хто трапляў сюды. Васілевіч; б) выхаваць, выгадаваць, давесці да самастойнага жыцця. [Аксіння:] Немаладая ж я, пажыла. Дзетак паставіла на ногі. Вярцінскі; в) давесці да належнага стану, падняць. Вярнуўся.. [Бабейка] з партызан камуністам, за год-паўтара паставіў калгас на ногі, ды і цяпер у яго ўсё ладзіцца. Хадкевіч; г) прымусіць прыняць актыўны ўдзел у чым‑н. [Іванчанка:] Люба!.. Мы знойдзем спосаб уведаць, дзе гэтыя дзеці... Я пастаўлю на ногі ўсю сваю разведку. Кучар.
Паставіць што на службу чаму — выкарыстаць што‑н. у інтарэсах чаго‑н., прымусіць служыць чыім‑н. інтарэсам, мэтам.
Паставіць пад ружжо — а) прызваць у армію; б) прымусіць прастаяць пэўны час пры поўным узбраенні (пакаранне ў царскай арміі).
паста́віць 2, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць.
Зак. да пастаўляць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)