ападзо́ліць

‘змяніць хімічны склад глебы і панізіць яе ўрадлівасць’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. ападзо́лю ападзо́лім
2-я ас. ападзо́ліш ападзо́ліце
3-я ас. ападзо́ліць ападзо́ляць
Прошлы час
м. ападзо́ліў ападзо́лілі
ж. ападзо́ліла
н. ападзо́ліла
Загадны лад
2-я ас. ападзо́ль ападзо́льце
Дзеепрыслоўе
прош. час ападзо́ліўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

патанні́ць, ‑нню, ‑нніш, ‑нніць; зак., што.

Зрабіць таннейшым; панізіць у цане. Патанніць апрацоўку драўніны. Патанніць вытворчасць мяса.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пані́жаны

1. пони́женный;

2. пони́женный; сни́женный;

1, 2 см. пані́зіць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зані́зіць, ‑ніжу, ‑нізіш, ‑нізіць; зак., што.

Беспадстаўна панізіць, паказаць у меншых размерах, чым трэба; проціл. завысіць. Занізіць адзнакі. Занізіць расцэнкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паніжэ́нне ср.

1. пониже́ние;

2. пониже́ние, сниже́ние;

1, 2 см. пані́зіць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пані́жаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад панізіць.

2. у знач. прым. Ніжэй нармальнага. Паніжаная тэмпература. Паніжаны ціск. // перан. Дрэнны. Паніжаны настрой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разжа́лаваць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., каго-што.

Панізіць у чыне або ў пасадзе за якую‑н. правіннасць. Як.. [Кідалу] пакараюць? Разжалуюць, пашлюць у штрафны батальён? Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паніжэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. панізіць і стан паводле знач. дзеясл. панізіцца.

2. Нізкае месца, нізіна. У паніжэннях.., дзе глеба больш вільготная, сасна расце ў спалучэнні з вольхай. Прырода Беларусі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паніжа́ць несов.

1. понижа́ть, де́лать ни́же;

2. (уменьшать уровень, степень и т.п.) понижа́ть, снижа́ть;

1, 2 см. пані́зіць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Кві́нта ў выразе павесіць нос на квінту (ТСБМ, Янк. БП). Зыходзячы з гісторыка-культурных меркаванняў, запазычанне з польск. kwinta (музычны тэрмін). Параўн. польск. spuścić nos na kwintę ў тым жа значэнні. Трэба адзначыць, што ў польскім выразе іншы дзеяслоў (спусціць), які звязвае метафарычнае значэнне з прамым, паколькі адно са значэнняў польск. kwinta ’найтанчэйшая струна ў скрыпцы’. Такім чынам, першаснае прамое значэнне ’спусціць струну’. Параўн. яшчэ spuścić kwintę z basu ’панізіць тон’ (Слаўскі, 3, 492).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)