пацю́паць

‘пайсці памалу, малымі крокамі’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пацю́паю пацю́паем
2-я ас. пацю́паеш пацю́паеце
3-я ас. пацю́пае пацю́паюць
Прошлы час
м. пацю́паў пацю́палі
ж. пацю́пала
н. пацю́пала
Загадны лад
2-я ас. пацю́пай пацю́пайце
Дзеепрыслоўе
прош. час пацю́паўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паці́ху, прысл.

1. Нягучна, ціха; злёгку, асцярожна, стараючыся не рабіць шуму.

Гутарыць п.

П. шумеў бор.

П. прайсці ў суседні пакой.

2. Павольна, не спяшаючыся; мала-памалу.

Хадзіць п.

Мы самі п. ўсё тут зробім.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

и́сподволь нареч., разг. спакваля́, паво́лі, пама́лу, патро́ху; (постепенно) паступо́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ма́ло-пома́лу нареч., разг. ма́ла-пама́лу; памале́ньку; (понемногу) патро́ху; (постепенно) паступо́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пагу́шквацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Гушкацца памалу, зрэдку ці час ад часу. Пагушквацца на дошцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вастрата́, ‑ы, ДМ ‑раце, ж.

Тое, што і вастрыня. Але сціраецца памалу Сардэчных боляў вастрата... Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

небеспадста́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае некаторую падставу. Патроху-памалу ў нас вырастаў стыхійны, але небеспадстаўны дух пратэсту. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трушы́ць ‘памалу кідаць’ (Мат. Маг.). Варыянт трусі́ць ‘сыпаць, натрасаць і інш.’ з чаргаваннем с / ш, гл. тру́сіцца 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Муглява́ць, муглёваць ’рабіць няспешна, памалу’ (ТС). Балтызм. Параўн. літ. mõglinti ’няўклюдна, павольна цягнуцца, брысці’, mū̃glinti ’ісці, цягнуцца’, mùgulis ’няўклюдны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пагу́шкваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што або чым.

Разм. Гушкаць памалу, зрэдку ці час ад часу. Пагушкваць малога ў калысцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)