паляпшэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. паляпшаць — палепшыць, дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. паляпшацца — палепшыцца. // Тое, што паляпшае што‑н. Унесці паляпшэнні ў працэс вытворчасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сані́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.
1. каго-што. Аздаравіць (аздараўляць), зрабіць (рабіць) здаровым. Саніраваць поласць рота.
2. што. Палепшыць (паляпшаць) стан чаго‑н. Саніраваць фінансы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скра́шивать несов.
1. (делать более красивым, привлекательным) прыхаро́шваць;
2. (делать менее неприятным, легче переносимым) паляпша́ць; аблягча́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прагрэсі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паступова ўзмацняцца, павялічвацца.
Хвароба прагрэсіруе.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рухацца наперад па шляху прагрэсу.
Навука прагрэсіруе.
3. у чым і без дап. Паляпшаць сваё майстэрства ў якой-н. галіне, свае веды і пад., удасканальвацца.
Юны спартсмен прагрэсіруе.
|| наз. прагрэсі́раванне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шліфава́ць, -фу́ю, -фу́еш, -фу́е; -фу́й; -фава́ны; незак., што.
1. Апрацоўваць паверхню металу, драўніны і пад. трэннем для надання гладкасці, пэўнай формы.
2. перан. Удасканальваць, паляпшаць.
Ш. мову і стыль твора.
|| зак. адшліфава́ць, -фу́ю, -фу́еш, -фу́е; -фу́й; -фава́ны.
|| наз. шліфава́нне, -я, н. і шліфо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
|| прым. шліфава́льны, -ая, -ае (да 1 знач.) і шліфо́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Шліфавальны станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́раснік, ‑у, м.
Маладыя парасткі дрэў або іншых раслін. А сёлета шчодрыя жнівеньскія ліўні дружна пагналі ў рост малады параснік. Беразняк. // Малады лес; зараснік. З маладога парасніку неўзаметку ўздымаецца добры лес. Лужанін. З празрыстай дымкі праступаў малады бярозавы параснік. Лынькоў. Валько .. сказаў, што мы ствараем, у адпаведнасці з Пастановаю ЦК, спецыяльную брыгаду, якая будзе вызваляць землі ад парасніку і паляпшаць сенажаці. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
облагора́живать несов.
1. надава́ць высакаро́днасць, рабі́ць высакаро́дным;
2. (улучшать породу, качество) бот., биол. акульту́рваць, паляпша́ць;
3. уст. (делать более изысканным, утончённым) рабі́ць больш прыго́жым; прыхаро́шваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шліфава́ць, ‑фую, ‑фуеш, ‑фуе; незак.
1. што. Апрацоўваць паверхню металу, шкла, драўніны і пад. абразіўнымі матэрыяламі, каб зрабіць яе гладкай, з дакладнымі памерамі, надаць ёй пэўную форму. Я лічыў у маленстве суседа багатым: Груд камення ляжаў у яго на двары. Кожны камень рукою ён мацаў шурпатай, Шліфаваў пад страхой ад зары да зары. Ляпёшкін. [Антон Максімавіч:] — Памятай, алмаз трэба доўга шліфаваць, каб ён стаў брыльянтам. Рамановіч. // Знішчаць якія‑н. няроўнасці, рабіць гладкай, роўнай, чыстай паверхню чаго‑н. у працэсе трэння. Скарбы мора збірала вякамі, шліфавала яго, як граніт, — Цудадзейны гарачы камень, Соль жыцця, соль зямлі — сільвініт. Хведаровіч.
2. перан.; каго-што. Удасканальваць, паляпшаць. Нарэшце падышоў час, калі трэба было першы свой «матэрыял» паказаць сакратару. [Максім] доўга і старанна працаваў, шліфаваў, намагаючыся, каб першы твор атрымаўся як мага лепшы. Машара. Жыццё шліфавала мяне і часам з надзвычайным болем зразала з мяне розныя лішнія, непатрэбныя каросты. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)