шчаці́ніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -іцца; незак.
Падымацца ўгору, уставаць тарчма.
Шчаціняцца валасы на няголеным твары.
На паляне шчацініцца сівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пунсаве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Рабіцца пунсовым, чырвоным.
П. ад радасці.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучацца сваім колерам.
Пунсавеюць суніцы на паляне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паляну́ць
‘пальнуць - знішчыць агнём каго-небудзь, што-небудзь; стрэльнуць’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
паляну́ |
палянё́м |
| 2-я ас. |
паляне́ш |
паленяце́ |
| 3-я ас. |
паляне́ |
паляну́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
паляну́ў |
паляну́лі |
| ж. |
паляну́ла |
| н. |
паляну́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
паляні́ |
паляні́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
паляну́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Паля́нцы, паляўцы́ ’людзі, якія жывуць у бязлеснай мясцовасці’ (Сл. ПЗБ). Да поле, параўн. паляне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заглу́хлы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які прыціх, перастаў гучаць. Заглухлы тупат коней.
2. Заняпалы, закінуты, запусцелы. На паляне асталося два кусцікі крушыны, заглухлыя ў высокай траве. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паро́блены, ‑ая, ‑ае.
1. Зроблены — пра ўсё, многае. Там на паляне быў пабудаваны барак для работнікаў фермы, пароблены кашары для жывёлы. Сабаленка.
2. Разм. Запэцканы, замазаны — пра ўсё, многае. Паробленыя ў гразь рукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жу́хлы, ‑ая, ‑ае.
Няяркі, пацямнелы (пра фарбы, колеры). // Высахлы, нясвежы (пра лісце, траву). Між камлёў.. — трава, дзе высокая, зялёная, а дзе рудая, жухлая, выпаленая спякотным сонцам. Мележ. Ад вугалькоў я запаліў сухую, жухлую траву, што нарваў там жа, на паляне. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няўда́ча, ‑ы, ж.
Адсутнасць удачы, поспеху. Паўдня прахадзілі мы дарэмна па лесе, так і не сустрэўшы ніводнага птушынага следу. Засмучаныя няўдачай, мы прыселі на паляне адпачыць. Ігнаценка. Бяссонныя ночы, творчае напружанне, праца, праца, няўдачы і пошукі — вось чым быў для .. [Веры] будынак тэатра. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капы́т, ‑а, М ‑пыце, м.
Рагавое ўтварэнне на канцы ног у некаторых млекакормячых. Калі-нікалі праязджала павольна калымага, .. пацоквалі падкаваныя конскія капыты. Колас. На паляне між дубоў — Шмат слядоў Ад капытоў. Муравейка. Адбіваецца кабылка Капытамі ад ваўкоў. Якімовіч.
•••
Задраць капыты — здохнуць (пра жывёліну), памерці (пра чалавека).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вечары́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Вячэрняя гулянка з музыкай і танцамі; вечар. Іншы раз вечарам Казей уладзіць вечарынку. Папрыходзяць хлопцы, дзяўчаты. Грыміць засцяною гармонік. Колас. З якой замілаванасцю ўспамінаў.. [Вася] гады сумеснай вучобы ў школе, вясёлыя калгасныя вечарынка, танцы пад гармонік на лясной паляне. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)