Паслушэ́нства ’бясспрэчнае падпарадкаванне, пакорнасць, паслухмянства’ (ТСБМ; ашм., Сл. ПЗБ). Рус. устарэлае послушенство, польск. posłuszeństwo, чэш. poslušenství, серб.-харв. послушенство ’тс’. Утворана ад poslušьnъ пры дапамозе суф. ‑stv‑. Да слу́хаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
безро́потность пакорлі́васць, -ці ж., пако́рнасць, -ці ж.; цярплі́васць, -ці ж.; маўклі́васць, -ці ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
саба́чы, -ая, -ае.
1. гл. сабака.
2. Вельмі цяжкі, нязносны, а таксама (пра мароз, холад) незвычайна моцны ў сваім праяўленні (разм.).
Сабачая доля.
С. холад.
3. перан. Адданы, паслужлівы, пакорны (разм.).
Сабачыя вочы.
Сабачая пакорнасць начальству.
4. Састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў.
Сабачая мята.
С. клешч.
◊
Ушыцца ў сабачую скуру (разм.) — страціць сумленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паслушэ́нства, ‑а, н.
Беспярэчнае падпарадкаванне каму‑н.; пакорнасць, паслухмянства. Язэпа трохі дзед павучыць, І памуштруе і памучыць, Бо трэба ж іх [дзяцей] адукаваць і паслушэнству навучаць. Колас. Душа Яўгена Данілавіча адразу памякчэла, калі ён убачыў на шырокім твары Лапыра пакору і паслушэнства. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ві́ннасць ’віна’ (Гарэц., Нас.); ’пакора, пакорнасць, абавязак’ (Нас.). Укр. винність ’вінаватасць’, паўн.-рус. винность ’стан вінаватага’, уладз., арханг., перм., арл. ’вінаватасць, віна’, ст.-рус. винность ’тс’ (з XVII ст.), польск. winność ’абавязак вярнуць доўг’; ’віна’. Запазычана з польскай мовы, дзе семантыка лексемы бліжэй да бел., чым у рускай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
безотве́тность
1. (молчаливость) бязмо́ўнасць, -ці ж., маўклі́васць, -ці ж.;
2. (покорность) пако́рлівасць, -ці ж., пако́рнасць, -ці ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
изъявля́ть несов. выка́зваць; (о согласии — ещё) выяўля́ць;
изъявля́ть жела́ние выка́зваць (выяўля́ць) жада́нне;
изъявля́ть согла́сие дава́ць (выка́зваць) зго́ду;
изъявля́ть поко́рность выка́зваць пако́рнасць, скара́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́слух, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Пакорнасць, паслушэнства. Байцы ж нашыя — героі, Ты не знойдзеш гэткіх армій.., Што за послух у казарме! Купала.
2. ‑у. Абавязак, ускладзены на кожнага манаха або паслушніка ў манастыры.
3. ‑у. Чутка, пагалоска. Можа, таму і пусцілі па вёсцы нядобразычлівыя языкі послух, што, вядома ж, Дарафей — нейкі бязладны. Даніленка.
4. ‑а. Гіст. Сведка на судзе ў Старажытнай Русі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пако́ра, ‑ы, ж.
1. Поўнае падпарадкаванне, пакорнасць. [Мамка:] — Усё аддам за яго. Ніколі не буду з ім оісорсткая. Хай пакора, хай нават рабства. Караткевіч. Маці мела вялікі ўплыў на дачку, выхаваную ў сляпой пакоры царкве і матчынай волі. Лынькоў.
2. Паслушэнства, пакорлівае прыняцце лёсу. Чалавек у пакоры схіліў галаву на правае плячо і падвёў вочы пад лоб. Пестрак. Не хрысціянская пакора і слухмянасць, а воля да жыцця і барацьбы кіруюць чалавекам. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
повинове́ние ср. (подчинение) падпара́дкаванне, -ння ср.; (покорность) пако́рнасць, -ці ж.; (послушание) паслушэ́нства, -ва ср., паслухмя́насць, -ці ж.;
повинове́ние зако́нам падпара́дкаванне зако́нам;
держа́ть в повинове́нии трыма́ць у паслушэ́нстве (паслухмя́насці);
выходи́ть из повинове́ния выхо́дзіць з паслушэ́нства (паслухмя́насці).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)