ша́шні, ‑яў; адз. няма.

Разм.

1. Інтрыгі, падкопы. [Стася] пачала адкрыта гаварыць рыбакам пра .. патаемныя шашні [Бешчата] з бандытамі. Бажко.

2. Любоўныя інтрыгі, сувязі. У сваім мужу Іна расчаравалася і хутка завяла шашні з нейкім Артурам. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прашавярэ́ніцца ’не выканаць загаду’ (Нас.). З прыст. пра-, прыст. ша‑ аргатычнага паходжання і вярэ́ніцца. Апошняе паходзіць ад вярэня, параўн. вярэнька ’някемлівы, мешкаваты чалавек’ (гл). Сюды ж з іншай суфіксацыяй рус. цвяр. ша́верзить ’строіць падкопы’, ша́верзні ’плёткі’, ша́верзень ’пляткар’ і бел. вярзці (гл. Фасмер, 4, 393).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

інтры́га, ‑і, ДМ ‑рызе, ж.

1. звычайна мн. (інтры́гі, ‑рыг). Скрытыя непрыстойныя дзеянні з мэтай нашкодзіць каму‑, чаму‑н.; нагаворы, падкопы. Інтрыгі міжнароднай рэакцыі. □ Не менш бязлітасна зрабіла, эксплуатавала сялян і гарадскі люд духавенства, пускаючы ў ход побач з грубым насіллем усякага роду падман, подкуп, шпіянаж, інтрыгі. Алексютовіч.

2. Сюжэтная лінія ў мастацкім творы, для якой характэрны асаблівы драматызм і напружанасць дзеяння. У бытавой драме і камедыі Галубок здзіўляў жывасцю дзеяння, дынамічнасцю і майстэрствам інтрыгі. Гіст. бел. сав. літ.

3. Нядоўгая любоўная сувязь. Любоўная інтрыга.

[Фр. intrigue.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скры́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрыць.

2. у знач. прым. Схаваны ад чыіх‑н. вачэй; нябачны. Сяргееў хацеў ісці скрытымі мясцінамі, па лазняку. □ Валодзя ведаў карацейшую дарогу. Федасеенка. // Замаскіраваны, тайны. Скрытая барацьба. Скрытыя падкопы ворагаў.

3. у знач. прым. Без характэрных знешніх прыкмет; унутраны. Скрытая форма хваробы. // Які не выяўляецца яскрава, скрываецца (пра пачуцці, адчуванні і пад.). Тонкія, таксама падфарбаваныя вусны нервова ўздрыгвалі, вялікія сінія вочы глядзелі журботна, з вялікім скрытым болем. Шашкоў.

4. у знач. прым. Які ўласцівы каму‑, чаму‑н., але яшчэ не выявіўся або знешне незаўважальны. Скрытыя сілы. □ Адам Міцкевіч, чытаючы лекцыі ў парыжскім Калеж дэ Франс, гаварыў .. аб скрытых, патэнцыяльных магчымасцях беларускай мовы. Мальдзіс.

•••

Скрытая камера гл. камера.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскры́ть сов.

1. (коробку, дверь и т. п.) адчыні́ць, мног. паадчыня́ць; (широко) расчыні́ць, мног. парасчыня́ць;

2. (обнажить) раскры́ць, мног. параскрыва́ць;

3. (рот) разя́віць, мног. паразяўля́ць;

4. (глаза) расплю́шчыць, мног. парасплю́шчваць;

5. (книгу) разгарну́ць, мног. паразго́ртваць;

6. перен. (разоблачить) вы́крыць, мног. павыкрыва́ць; (тайну) раскры́ць;

раскры́ть глаза́ (кому) адкры́ць во́чы (каму);

раскры́ть (чью) игру́ вы́крыць (чые) заду́мы (падко́пы);

раскры́ть рот разя́віць рот;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)