цёрты

1. тёртый;

2. мя́тый;

1, 2 см. це́рці;

3. перен., разг. (бывалый, опытный) тёртый;

ц. кала́ч — тёртый кала́ч

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

намётанный

1. накі́даны, мног. панакіда́ны, панакі́дваны;

2. (об икре) накла́дзены, мног. панаклада́ны, панакла́дваны;

3. спрактыкава́ны, напрактыкава́ны; (опытный) во́пытны; см. намета́тьII.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Во́пыт (БРС, КТС). Да апытаць. Рус. о́пыт, укр. о́пит, ’распытванне, допыт’, польск. opyt ’тс’, серб.-харв. о́пит ’вопыт, эксперымент’ (запазычанне з рус.Скок, 2, 666), балг., макед. опит ’тс’ (таксама, відавочна, з рус.). Па даных КГС, у беларускіх помніках слова ўжываецца толькі ў адным значэнні ’допыт’. Значэнні ’навуковы эксперымент’ і ’сукупнасць ведаў’ з’яўляюцца, відавочна, запазычанымі з рус. мовы, дзе яны развіліся таксама даволі позна, у XVIII ст. (Каткоў, Сказки…, 84–85). Вытворныя ад гэтай лексемы вопытны, вопытніцтва — гэта калькі адпаведных рус. слоў опытный, опытничество (Крукоўскі, Уплыў, 110).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

быва́лый

1. (былой, бывший прежде) разг. ко́лішні, міну́лы; (привычный — ещё) не но́вы, звыча́йны;

быва́лые го́ды ко́лішнія (міну́лыя) гады́;

э́то де́ло быва́лое гэ́та спра́ва звыча́йная;

2. (сведущий, опытный) разг. быва́лы чалаве́к;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

испы́танный

1. вы́прабаваны, праве́раны; зазна́ны, зве́даны, адчу́ты, перажы́ты;

2. в знач. прил. вы́прабаваны; праве́раны; (опытный) дасве́дчаны; (надёжный, верный) надзе́йны, ве́рны;

испы́танное му́жество вы́прабаваная (праве́раная) му́жнасць;

испы́танный друг ве́рны (надзе́йны) ся́бар (друг);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

матёрый

1. (достигший зрелости, крепкий) мацёры, здараве́нны; (о растении) карана́сты, магу́тны; (взрослый) даро́слы; стары́;

матёрый волк мацёры (даро́слы, стары́) воўк;

матёрый дуб стары́ (карана́сты) дуб;

2. (опытный, знающий) перен., разг. дасве́дчаны; во́пытны;

3. (отъявленный, неисправимый) перен., разг. мацёры; закаране́лы, адпе́ты;

матёрый интрига́н закаране́лы (адпе́ты) інтрыга́н;

матёрый враг мацёры (закля́ты, закаране́лы) во́раг.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мо́цны

1. кре́пкий, про́чный; надёжный;

~ная ткані́на — кре́пкая (про́чная) ткань;

м. буды́нак — кре́пкое (про́чное, надёжное) зда́ние;

2. (выносливый) си́льный, кре́пкий, мо́щный;

м. аргані́зм — си́льный (кре́пкий) органи́зм;

3. (могущественный) си́льный;

~ная ўла́да — си́льная власть;

4. (значительный по силе) си́льный, мо́щный;

м. аго́нь — си́льный ого́нь;

м. ўдар — си́льный (мо́щный) уда́р;

м. го́лас — си́льный (мо́щный) го́лос;

м. маро́з — си́льный моро́з;

5. (высокой концентрации) кре́пкий;

м. раство́р — кре́пкий раство́р;

6. (о чувстве) си́льный, стра́стный;

7. про́чный; (об одежде, обуви и т.п. — ещё) но́ский; добро́тный; надёжный;

8. (опытный, осведомлённый, знающий) си́льный;

м. спецыялі́ст — си́льный специали́ст;

~ныя напі́ткі — кре́пкие напи́тки;

~ная рука́ — си́льная рука́;

м. за́днім ро́зумам — кре́пок за́дним умо́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)