хваці́ць, хвачу, хваціш, хваціць; зак., каго-што, чаго і без дап.
Разм. Тое, што і хапіць (у 1–8 знач.). І як там будзе з той зямлёю? Не хваціш голаю рукою, — Няпэўна ўсё і невядома. Колас. [Жаночы голас:] — Нясечанае бульбы [карова] хваціла і кашляе. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадражні́ць, ‑дражню, ‑дражніш, ‑дражніць; зак., каго і без дап.
Падрабляючыся пад каго‑н., падаць у наўмысна смешным, з’едлівым тоне, выглядзе чые‑н. рухі, голас, мову і пад. — Бу-бу-бу-бу! — перадражніла Лідзін голас Люся. Карпюк. — Расказвалі, — няпэўна сказаў чырвонаармеец. — «Расказвалі», — перадражніў Чыжык. — Расказваць усякае могуць. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сентэ́нцыя, ‑і, ж.
Кніжн. Выслоўе павучальнага характару. Дзямід маўкліва і вельмі сур’ёзна выслухаў Грышкавы сентэнцыі, а калі той выказаўся, папрасіў завярнуць кароў ад шкоды. Асіпенка. Бліскучай маральнафіласофскай сентэнцыяй пачынаецца гэта навела [«Цвіркун»]. Навуменка. У няпэўна-асабовым значэнні форма 3‑яй асобы множнага ліку пашырана ў прыказках, прымаўках, сентэнцыях і падобных да іх выразах. Граматыка.
[Ад лац. sententia — думка, меркаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сомни́тельно
1. нареч. няпэ́ўна; падазро́на; сумні́ўна;
сомни́тельно чи́стый няпэ́ўна чы́сты;
2. в знач. сказ. наўра́д ці, сумні́ўна, а также личными формами глаг. сумнява́цца;
сомни́тельно, зайдёт ли он к нам наўра́д (сумні́ўна, я сумнява́юся), ці зо́йдзе ён да нас;
мне сомни́тельно мне сумні́ўна (я сумнява́юся);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ба́кала ’разява’ (Нас.). Паводле Нас., ад ба́чыць ’глядзець’. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неве́рно нареч.
1. няпра́вільна; недакла́дна; памылко́ва;
2. ненадзе́йна, няпэ́ўна;
3. няве́рна; здра́дліва;
4. няцвёрда; хі́стка;
5. няве́рна; фальшы́ва; см. неве́рный 1—5;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ры́сьліць ’рыхліць’ (навагр., З нар. сл.). Дыялектная форма слова ры́хліць, Гл. ры́хлы. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лю́дзі, людзе́й, Д лю́дзям і людзя́м, Т людзьмі́; М лю́дзях і людзя́х.
1. мн. да чалавек; ужыв. таксама для абазначэння асоб, якія належаць да пэўнага асяроддзя, групы.
Л. рады лету, а пчолы цвету (прыказка). Л. навукі.
Маладыя л. (маладыя мужчыны).
2. У ваенным асяроддзі: жывая сіла, салдаты.
Страты ў людзях і тэхніцы.
3. Кадры, працаўнікі.
Інстытуту патрэбны л.
4. Слугі, наймічкі, парабкі (уст.).
5. Іншыя, пабочныя асобы (для абазначэння няпэўна дзеючай асобы).
Не хвалі сябе, няхай л. пахваляць (прыказка).
◊
Бываць на людзях — быць сярод людзей.
Вывесці ў людзі — дапамагчы заняць пэўнае месца ў грамадстве.
Выйсці ў людзі — дасягнуць трывалага або высокага месца ў грамадстве.
|| прым. людскі́, -а́я, -о́е.
Людская памяць.
Шчасце людское.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гатава́цца ’кіпець’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле Сл. паўн.-зах., запазычанне з польск. gotować się ’тс’. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ґебнуць ’загінуць’ (Сл. паўн.-зах.). Сл. паўн.-зах. лічыць гэта запазычаннем з літ. geĩbti ’абміраць, паміраць’. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)