Verbum

астранавіга́цыя, ‑і, ж.

Раздзел астраноміі, прысвечаны вызначэнню становішча і курсу карабля ці самалёта па нябесных свяцілах.

геліёметр, ‑а, м.

Прылада для вымярэння бачных дыяметраў нябесных свяціл, а таксама малых вуглоў паміж свяціламі.

[Ад грэч. hēlios — сонца і metréō — мераю.]

астрано́мія, ‑і, ж.

Навука пра нябесныя целы і сістэмы нябесных цел, іх паходжанне, будову, законы руху, хімічны састаў.

[Грэч. astron — зорка і nomos — закон.]

астрафі́зіка, ‑і, ДМ ‑зіцы, ж.

Раздзел астраноміі, які вывучае фізічныя з’явы і хімічныя працэсы ў нябесных целах.

пакары́цель, ‑я, м.

Той, хто пакарае каго‑, што‑н. Пакарыцелі цаліны. □ Як вадалаз, спіць моцным сном Вышынь нябесных пакарыцель. Аўрамчык.

астраля́бія, ‑і, ж.

Вугламерны інструмент, які даўней выкарыстоўваўся для вызначэння становішча нябесных цел, пазней пры здымцы планаў мясцовасці; цяпер заменены тэадалітам.

[Грэч. astron — зорка і labein — узяць.]

сінады́чны, ‑ая, ‑ае.

У астраноміі — які мае адносіны да бачнага на небе размяшчэння нябесных цел адносна Сонца ці адносна адзін аднаго.

[Ад грэч. synodos — спалучэнне, збліжэнне.]

схіле́нне, ‑я, н.

1. Кніжн. Дзеянне паводле знач. дзеясл. схіляць — схіліць і схіляцца — схіліцца.

2. У астраноміі — адна з нябесных каардынат.

•••

Магнітнае схіленне — вугал паміж магнітным і геаграфічным мерыдыянамі ў пэўным пункце зямной паверхні.

планета́рый, ‑я, м.

1. Апарат, пры дапамозе якога на купалападобным экране паказваецца рух планет і іншых нябесных целаў.

2. Культурна-асветная ўстанова, дзе чытаюцца лекцыі па астраноміі, якія суправаджацца дэманстрацыяй неба з дапамогай такога апарата.

квадра́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. У матэматыцы — чацвёртая частка круга.

2. Любая з чатырох абласцей (вуглоў), на якія плоскасць дзеліцца дзвюма ўзаемна перпендыкулярнымі прамымі.

3. Старадаўні вугламерны астранамічны прыбор, які служыў для вызначэння вышыні нябесных цел.

4. Прылада для наводкі гармат.

[Ад лац. quadrans, quadrantis — чвэрць.]