нить
1. (нитка) ні́тка, -кі ж.;
нить осно́вы текст. ні́тка асно́вы;
2. перен. ні́тка, -кі ж., ніць, род. ні́ці ж.;
нить воспомина́ний ніць успамі́наў;
3. (нитеобразный предмет) ніць, род. ні́ці ж., ні́тка, -кі ж.;
нить ла́мпы нака́ливания ніць ля́мпы напа́львання;
◊
кра́сной нитью проходи́ть чырво́най ні́ткай прахо́дзіць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́скачыць сов.
1. вы́скочить, вы́прыгнуть;
в. з акна́ — вы́скочить (вы́прыгнуть) из окна́;
2. (выпасть) вы́скочить; вы́скользнуть;
~чыў зуб — вы́скочил зуб;
ні́тка ~чыла з іго́лкі — ни́тка вы́скочила (вы́скользнула) из иго́лки;
3. разг. (выбежать) вы́скочить; вы́лететь;
саба́ка ~чыў з-пад бра́мы — соба́ка вы́скочила из-под воро́т;
4. (о прыще) вскочи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
накруці́цца сов.
1. прям., перен. накрути́ться, намота́ться;
кана́т ~ці́ўся на бараба́н — кана́т накрути́лся на бараба́н;
ні́тка ~ці́лася на шпу́льку — ни́тка намота́лась на кату́шку;
н. за дзень — накрути́ться (намота́ться) за́ день;
2. наверте́ться; навинти́ться;
га́йка ~ці́лася лёгка — га́йка наверте́лась (навинти́лась) легко́;
3. накружи́ться;
н. ў та́нцы — накружи́ться в та́нце
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
впи́тьсяI сов.
1. упі́цца, прысмакта́цца; (глазами) утаро́піцца;
пия́вка впила́сь в те́ло п’я́ўка ўпіла́ся ў це́ла;
впи́ться глаза́ми (в кого-л.) утаро́піцца вача́мі (у каго-небудзь);
2. (врезаться) урэ́зацца, уе́сціся; (воткнуться) уваткну́цца, убі́цца, уле́зці;
ни́тка впила́сь в ру́ку ні́тка ўе́лася ў руку́;
була́вка впила́сь в па́лец шпі́лька ўваткну́лася (убі́лася, уле́зла) ў па́лец.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уцягну́цца сов.
1. вде́ться;
ні́тка ўцягну́лася ў іго́лку — ни́тка вде́лась в иго́лку;
2. (принять участие в чём-л.) втяну́ться;
у. ў гаво́рку — втяну́ться в разгово́р;
3. (привыкнуть) втяну́ться;
у. ў рабо́ту — втяну́ться в рабо́ту;
4. (у што) пристрасти́ться (к чему);
у. ў гарэ́лку — пристрасти́ться к во́дке;
5. (с трудом войти, въехать) втащи́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
працягну́цца сов.
1. протяну́ться: простере́ться;
да яго́ ~ну́ліся ру́кі — к нему́ протяну́лись (простёрлись) ру́ки;
2. протяну́ться;
даро́га ~ну́лася на со́тні кіламе́траў — доро́га протяну́лась на со́тни киломе́тров;
3. продли́ться, продо́лжиться, протяну́ться;
дакла́д ~ну́ўся дзве гадзі́ны — докла́д продли́лся (продо́лжился, протяну́лся) два часа́;
4. (пройти медленно) протащи́ться, проплести́сь;
5. проде́ться;
ні́тка лёгка ~ну́лася ў іго́лку — ни́тка легко́ проде́лась в иго́лку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зацягну́цца сов.
1. (стянуться) затяну́ться;
ву́зел мо́цна ~ну́ўся — у́зел кре́пко затяну́лся;
2. разг. (с трудом зайти) забрести́;
3. (покрыться) затяну́ться; заволо́чься; (слегка) подёрнуться;
не́ба ~ну́лася хма́рамі — не́бо затяну́лось ту́чами;
4. (продлиться) затяну́ться, заме́длиться;
спра́ва ~ну́лася — де́ло затяну́лось (заме́длилось);
5. (втянуть в себя табачный дым) затяну́ться;
6. (просунуться в узкое отверстие) вде́ться, проде́ться;
ні́тка ~ну́лася ў іго́лку — ни́тка вде́лась (проде́лась) в иго́лку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
іго́лка ж., в разн. знач. игла́; иго́лка;
шыць ~кай — шить игло́й (иго́лкой);
машы́нная і. — маши́нная игла́ (иго́лка);
хірургі́чная і. — хирурги́ческая игла́ (иго́лка);
~кі лёду — и́глы льда;
◊ як на ~ках (сядзе́ць) — как на иго́лках (сиде́ть);
хоць ~кі збіра́й — хоть иго́лки собира́й;
як і. ў сто́зе се́на (зні́кнуць, згубі́цца) — как иго́лка в стогу́ се́на (исче́знугь, затеря́ться);
куды́ і., туды́ і ні́тка — посл. куда́ иго́лка, туда́ и ни́тка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́цягнуцца сов.
1. вы́дернуться;
ні́тка ~нулся з іго́лкі — ни́тка вы́дернулась из иглы́;
2. (увеличиться в длину) вы́тянуться;
суке́нка ~нулася — пла́тье вы́тянулось;
3. разг. (вырасти) вы́тянуться;
хло́пчык за ле́та ~нуўся — ма́льчик за ле́то вы́рос (вы́тянулся);
4. (распростереться) растяну́ться;
в. на ла́ве — растяну́ться на скамье́;
5. (выпрямиться) вы́тянуться;
в. на ўвесь рост — вы́тянуться во весь рост;
6. (расположиться по одной линии) вы́тянуться;
7. разг. (выйти с трудом) вы́брести, вы́ползти;
◊ твар ~нуўся — лицо́ вы́тянулось;
каб ты ~нуўся! — бран. чтоб ты околе́л!;
в. ў стру́нку — вы́тянуться в стру́нку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цягну́цца несов.
1. в разн. знач. тяну́ться;
ні́тка ця́гнецца ад клубка́ — ни́тка тя́нется от клубка́;
стэп ~ну́ўся на дзяся́ткі кіламе́траў — степь тяну́лась на деся́тки киломе́тров;
рызі́на ~нецца — рези́на тя́нется;
хваро́ба ~нецца ўжо ме́сяц — боле́знь тя́нется уже́ ме́сяц;
у даро́зе час ве́льмі ~нецца — в доро́ге вре́мя о́чень тя́нется;
раслі́ны ~нуцца да со́нца — расте́ния тя́нутся к со́лнцу;
з ко́міна ~ну́ўся дымо́к — с трубы́ тяну́лся дымо́к;
2. (тащиться по земле) волочи́ться;
ле́йцы ~ну́ліся па зямлі́ — во́жжи волочи́лись по земле́;
3. (медленно двигаться) брести́, плести́сь, тащи́ться;
4. (двигаться, следовать друг за другом) тяну́ться;
~нуцца ба́ржы адна́ за адно́й — тя́нутся ба́ржи одна́ за друго́й;
5. страд. тяну́ться; тащи́ться; см. цягну́ць;
◊ ц. ў хвасце́ — плести́сь в хвосте́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)