наўко́с нареч., предлог, обл., см. наўскася́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наискосо́к разг. и на́искось нареч. наўскася́к, наўскасы́, наўско́с.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Наўскаса́ ’коса, наўскасяк’ (Юрч.), наўскасы ’тс’ (Сл. ПЗБ), на́ўскась, наўскось ’тс’ (Пятк. 2, Юрч., Бяльк., Растарг.), наўскасяк ’тс’ (ТСБМ, ТС, Растарг.), наўкасякі ’тс’ (Ян.). Паводле Шубы (Прыслоўе, 158), ад *ускася, ускасы і пад., якія не ўжываюцца ў сучаснай беларускай мове. Да коса, касы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
накася́к, прысл.
Не прама, убок ад прамога кірунку; наўскасяк. Сцежка ішла накасяк. / у перан. ужыв. Так, сяк, накасяк, абы не па-людску. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаро́цісты, ‑ая, ‑ае.
Парослы чаротам. А кніжка сапраўды была прыгожая: на вокладцы была намалявана рэчка з чароцістым берагам і чалавек у чоўне, а наўскасяк напісана «Расцяробы». Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наўско́с, прысл. і прыназ.
Тое, што і наўскасяк. Сонца схілілася к захаду і ўжо наўскос кідала праменні ў вокны. Пестрак. [Бесо] пачаў узнімацца ўгору, ідучы ў падножжы наўскос стромага спаду. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
так-ся́к нареч., разг. так-ся́к;
◊ так-ся́к наўскася́к, абы́ не па-лю́дску — тяп-ля́п
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наўко́с, прысл. і прыназ.
Разм. Тое, што і наўскасяк. Гаспадыня была ў чорным плацці; такая ж хустка наўкос закрывала лоб. Савіцкі. Наўкос усяго хвойніку рассцілаюцца па ўтульным моху зялёныя абрусы. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аджава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; ‑жуём, ‑жуяце; зак., што.
Жуючы, аддзяліць. // перан., безас. Аддзяліць, пашкодзіўшы, пакалечыўшы чым‑н. [Марыля] была з ганьбай: на правай руцэ тры крайнія пальцы наўскасяк аджавала грывай малатарні. Брыль.
•••
Табе (яму, ёй) цяляты язык аджавалі гл. цяля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тры́ба 1, ‑ы, ж.
Разм. Шасцярня малатарні. [Марыля] была з ганьбай: на правай руцэ тры крайнія пальцы наўскасяк аджавала трыбай малатарні. Брыль.
тры́ба 2, ‑ы, ж.
Гіст. Кожная з трох груп родаў, якія складалі патрыцыянскую абшчыну; кожная з трох адміністрацыйна-тэрытарыяльных акруг Старажытнага Рыма.
[Лац. tribus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)