націска́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. націскаць — націснуць (у 1, 2 і 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

націска́нне ср. нажи́м м., нажа́тие, нада́вливание; см. націска́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

педалява́ць

‘націскаць на педаль; вылучаць, падкрэсліваць што-небудзь (педаляваць бесчалавечнасць)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. педалю́ю педалю́ем
2-я ас. педалю́еш педалю́еце
3-я ас. педалю́е педалю́юць
Прошлы час
м. педалява́ў педалява́лі
ж. педалява́ла
н. педалява́ла
Загадны лад
2-я ас. педалю́й педалю́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час педалю́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ці́скаць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што.

1. Націскаць на што-н. шмат разоў.

2. Сціскаць у абнімках, моцна абнімаць (разм.).

3. Друкаваць з дапамогай друкарскага прэса (спец.).

|| аднакр. ціскану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ці́сканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падму́льваць

‘крыху націскаць, націраць каму-небудзь, што-небудзь (яму падмульвае, падмульвае плечы); надакучваць каму-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. падму́льваю падму́льваем
2-я ас. падму́льваеш падму́льваеце
3-я ас. падму́львае падму́льваюць
Прошлы час
м. падму́льваў падму́львалі
ж. падму́львала
н. падму́львала
Загадны лад
2-я ас. падму́львай падму́львайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час падму́льваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нати́скивать несов.

1. (напихивать) разг. напіха́ць, напі́хваць;

2. типогр. націска́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

націска́цца несов.

1. натиска́ться;

2. страд. нажима́ться, нада́вливаться; натира́ться; нахлобу́чиваться; см. націска́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нада́вливать несов.

1. (нажимать) націска́ць; (придавливать) прыціска́ць;

2. (выжимать в каком-л. количестве чего-л.) націска́ць; (наминать) нато́ўкаць;

3. (умерщвлять, уничтожать) наду́шваць; см. надави́ть​ 1, 2, 4;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ *Патла́чаны, потлаченъ ’разбіты’ (Карскі, Труды, 338). Да ц.-слав., ст.-рус. по‑тлачити ’выраўняць’, польск. tłoczyć, чэш. tlačit, славац. tlaciť ’націскаць, выціскаць, ціснуць’. Прасл. tolčiti (Махэк₂, 644) /ШЫІ/telkti утаўчы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прасава́ць ’гладзіць прасам’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп.). З польск. prasować ’тс’ (Кюнэ, Poln., 89). Польскае слова узыходзіць да ням. pressen ’націскаць’ (гл. Фасмер, 3, 354), паводле Банькоўскага (2, 760), першапачаткова пра выцісканне алею, соку; друкаванне (1542 г.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)