тра́верс

‘насып; дамба’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. тра́верс тра́версы
Р. тра́верса тра́версаў
Д. тра́версу тра́версам
В. тра́верс тра́версы
Т. тра́версам тра́версамі
М. тра́версе тра́версах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

курга́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Высокі старадаўні надмагільны насып з зямлі ці камення.

Скіфскі к.

|| прым. курга́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адва́л

‘дзеянне; насып з пустых парод’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. адва́л адвалы
Р. адва́лу адвалаў
Д. адва́лу адвалам
В. адва́л адвалы
Т. адва́лам адваламі
М. адва́ле адвалах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

капе́ц, -пца́, мн. -пцы́, -пцо́ў, м.

1. Месца для захавання на зіму агародніны.

К. бульбы.

2. Насып са слупам як межавы знак.

На мяжы лесу з полем стаялі капцы.

3. Насып, курган.

4. звычайна мн. Смерць, пагібель, канец (разм.).

Тут яму і капцы.

|| прым. капцо́вы, -ая, -ае (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

банке́т

‘насып з грунту або камення; невялікае ўзвышша; пляцоўка для стральбы’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. банке́т банке́ты
Р. банке́та банке́таў
Д. банке́ту банке́там
В. банке́т банке́ты
Т. банке́там банке́тамі
М. банке́це банке́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

насы́паць, -плю, -плеш, -пле; насы́п; -паны; зак.

1. што і чаго. Сыплючы, пакрыць паверхню чаго-н.; нацерушыць, рассыпаць.

Н. пяску на дарожку.

2. што і чаго. Напоўніць што-н. чым-н. сыпкім.

Н. мех аўса.

3. што. Зрабіць, пабудаваць насып з якога-н. сыпкага матэрыялу.

Н. курган.

|| незак. насыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. насы́пка, -і, ДМ -пцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абраўнава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ну́ецца; зак.

Зрабіцца роўным, гладкім; выраўняцца (аб краях, паверхні чаго-н.).

Свежы насып абраўнаваўся пад коламі машын.

|| незак. абраўно́ўвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кавалье́р, ‑а, м.

Насып уздоўж дарогі, канала або канавы.

[Фр. cavalier.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насы́паць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. насы́плю насы́плем
2-я ас. насы́плеш насы́плеце
3-я ас. насы́пле насы́плюць
Прошлы час
м. насы́паў насы́палі
ж. насы́пала
н. насы́пала
Загадны лад
2-я ас. насы́п насы́пце
Дзеепрыслоўе
прош. час насы́паўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

курга́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кургана. Курганны насып. // Пакрыты курганамі. Курганны край.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)