абшарпа́нец, ‑нца, м.
Разм. Той, хто ходзіць у падраным, абшарпаным адзенні. Рэшта былі нейкія незнаёмыя і падазроныя абшарпанцы з тварамі настолькі ж смешнымі, наколькі сур’ёзнымі. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лы́ка, -а, мн. -і, лык, н.
Луб маладой ліпы і некаторых іншых дрэў у выглядзе вузкіх палос, з якіх плятуць лапці.
Драць л.
Лапці з лык.
◊
Лыка не вяжа хто (разм.) — настолькі п’яны, што ледзь можа гаварыць.
Не лыкам шыты хто (разм.) — разумее, умее не горш за іншых
|| памянш. лы́чка, -а, мн. -і, -аў, н.
|| прым. лы́кавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падчы́сціцца, ‑чышчуся, ‑чысцішся, ‑чысціцца; зак.
Разм. Стаць больш чыстым. Трэба сказаць, што Гомель за апошнія гады настолькі ўпарадкаваўся, падчысціўся, што ў некаторых выпадках можа стаць узорам і для Мінска. Сташэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філатэлі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Той, хто займаецца калекцыяніраваннем марак. Стасік Кудрэвіч збірае паштовыя маркі. Яго калекцыі настолькі багатыя рэдкімі экземплярамі, што дарослыя філатэлісты ахвотна з ім мяняюцца сваімі набыткамі. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мікро́н, ‑а, м.
Мільённая частка метра. Лязо непрыкметна, мікрон за мікронам, здымала з паперы напісаныя тушшу літары. Новікаў. Нітка таўшчынёй з мікрон настолькі малая, што яе немагчыма разгледзець у аптычным мікраскопе. «Звязда».
[Ад грэч. mikrós — маленькі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́расці, -сту, -сцеш, -сце; -сцем, -сцеце, -стуць; вы́рас, -сла; зак.
1. гл. расці.
2. з чаго. Стаць большым ростам настолькі, што адзенне стала малое.
В. з касцюма.
3. перан. Удасканальваючыся, дасягнуць больш высокай ступені.
Кампазітар вырас за апошнія гады.
4. Паказацца нечакана, паўстаць перад вачамі.
На парозе вырас сувязны.
Як з-пад зямлі вырас (нечакана паявіўся). Перад падарожнікамі вырас горад.
|| незак. выраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сто́лькі,
Р мн. сто́лькіх, займ. і сто́лькі, прысл.
1. займ. і прысл. указ. Абазначае менавіта такую колькасць чаго-н.; вызначаная колькасць.
Купілі с. кніг, колькі планавалі.
Столькіх (наз.) хлопцаў не далічыліся.
2. займ. і прысл. азнач. Так многа, у такой колькасці, так доўга.
С. працы ўкладзена.
Дзе ты быў с. часу?
3. прысл. меры і ступені. У такой ступені, настолькі, так.
С. я перахваляваўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
памяле́ць, ‑ее; зак.
Стаць мелкаводным; абмялець. За дзесяць год пакідалі [смецця] столькі, што калодзеж напалавіну памялеў. Шамякін. Уброд пераходжу праз плёс. Мне дзіўна і незразумела: Ці сам я настолькі падрос, Ці гэтак яна [рачулка] памялела. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́нні, ‑яя, ‑яе.
Разм. Занадта ранні. І, нягледзячы на тое, што час для купання быў заранкі, бо каноплі былі яшчэ не настолькі высокія, каб у іх магла схавацца варона, настаўнікі з вялікаю прыемнасцю выкупаліся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непазнава́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які змяніўся настолькі, што яго цяжка пазнаць. Цяжка было паверыць, што гора можа за суткі зрабіць чалавека непазнавальным. Ваданосаў. Міне некалькі дзесяткаў гадоў, і пустыні стануць непазнавальнымі. Гавеман.
2. Недаступны пазнанню. У свеце няма нічога непазнавальнага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)