гугу́ / ни гугу́ разг., в знач. сказ. ні мур-мур.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

му́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Ціха вурчаць, утвараючы гукі «мур-мур». Выгінаючы спіну, [кот] муркае і трэцца аб гаспадарову нагу. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжэ́рны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Надзвычай цяжкі. А лёд, бы мур сцямна-зялёны, Чуць на сярэдзіне падняты, Ляжыць, цяжэрны і зацяты. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчур 1, а́, м.

Невялікая птушка сямейства ўюрковых.

шчур 2, ‑а, м.

У славянскай міфалогіі — далёкі продак, роданачальнік. Жылі там шчуры і прашчуры нашы.

шчур 3, а́, м.

Абл. Пацук. Стукнуў хтось — ён [Сымон] раптам скок! Прытуліўся ў кут, у цёмны, Дух стаіўшы, ні мур-мур! Скуль жа стук той патаёмны? Ці прабег дзе проста шчур? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ке́льня, ‑і, ж.

Прылада муляра, тынкоўшчыка ў выглядзе трохвугольнай лапаткі для набірання і нанясення раствору на мур. На рыштаваннях новых дамоў у руках муляроў мільгалі кельні са свежым растворам. Якімовіч.

[Польск. kielnia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Самура́й ’гарэзлівае дзіця’, перан. ’насякомае’ (Мат. Гом.). Тыпалагічна хутчэй першасным значэннем будзе ’насякомае’, потым ’гарэзлівае дзіця’. Тады з ⁺са‑мур‑ай, да кораня мур, які ў мурашка, муравей (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Муровы ’мураваны’ (Маш.). Да мур1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мурова ’аблога’ (бяроз., Сл. Брэс.). Да мур2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Му́рыва ’мурава-трава’ (Бір. Дзярж.). Да мур2, му́рава (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мураўца́ (навагр.), мура́ўка (лях., дзятл.) ’мурава’ (Сл. ПЗБ). Да мур2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)