пераскрэ́бці сов. (всё, многое или заново)

1. перескрести́, перескобли́ть;

2. (морковь и т.п.) перечи́стить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

даскрэ́бці сов. доскобли́ть, доскрести́; (морковь и т.п.) дочи́стить;

д. да дзі́рак — доскобли́ть (доскрести́) до дыр

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

очища́ть несов.

1. в разн. знач. ачышча́ць;

2. (от кожуры) абіра́ць; (морковь и т. п. — ещё) скрэ́бці, аскраба́ць; см. очи́стить;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Маркоўнік 1 ’расліна, падобная да морквы, Anthriscus silvestris Hoffm.’ (ТСБМ, Касп., Бяльк., Растарг., ТС; маг., Кіс.; в.-дзв., брасл., чэрв., Сл. ПЗБ), рус. варон., укр. морковник ’тс’; морко́внік ’бядрынец каменяломкавы, Pimpinella saxifraga L.’ (стол., петрык.; Бейл.), рус. уладз. морковь ’тс’; ’чубатка пустая, Corydalis cava (L.) Schweigg.’ (стол., Бейл.), рус. табол. морковки ’Corydalis caphoides L.’, маркоўнік ’астранцыя вялікая, Astrantia major L.’ (стол., Бейл.). Да маркоўны < морква (гл.). Стол. морковнік ’сон лугавы, Pulsatilla pratensis Mill.’ (Бейл.) паходзіць з ⁺маркотны ’сонны, маркотны, пахілены’; параўн. чэш. poniclec < прасл. poniknǫti ’схіліцца’.

Маркоўнік 2 ’сасновы абалоністы лес’ (слаўг., Яшк.). Магчыма, роднасным да яго будзе рус. новасіб. морковник ’дрэва з тонкім ствалом і вялікім, тоўстым камлём’. Да морква (гл.). Семантычны перанос паводле падабенства.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

очи́стить сов.

1. в разн. знач. ачы́сціць, мног. паачышча́ць;

очи́стить двор ачы́сціць дво́р;

очи́стить воду ачы́сціць ваду́;

очи́стить помеще́ние ачы́сціць памяшка́нне;

2. (от кожуры) абабра́ць, мног. паабіра́ць; (морковь и т. п. — ещё) аскрэ́бці, мног. пааскраба́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Морква, моргва, морг̌ва, морхва, моркаў, мо́ркоў, морка, моргаўка, моркаўка, мо́ркув, моркава, маркова, марква́ ’агародная культура Daucus sativus Roel.’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Яруш., Гарэц., Бес., Зн., Сцяшк., Касп., Бяльк., Растарг., Сл. ПЗБ, ТС, Сцяц., Шатал.; КЭС, лаг.; мсцісл., З нар. сл.; міёр., Нар. словатв.; шчуч., З нар. сл.); маркоўя, марг̌аве́ня, маркаве́ньё, морковэньне, морковеннік, маркоўнік ’націна морквы’ (ТС, Шатал., З нар. сл., Жыв. сл.). Укр. морков, морква, рус. морковь, морква, польск. marchew, н.-луж. marchwej, в.-луж. morchej, чэш. mrkev, славац. mrkva, славен. mŕkev, серб.-харв. мр̏ква, макед., балг. морков. Прасл. mъrky (р. скл. mъrkъve), роднаснымі да якога з’яўляюцца: ст.-в.-ням. mor(a)ha, с.-н.-ням. more, ст.-грэч. βράκανα (Гесіхій), паходзіць з і.-е. *mr̥k‑/*br̥k, параўн. яшчэ літ. burkūnas, лат. bur̄kans ’морква’ (Іліч–Світыч, ЭИРЯ, 1, 16–26). Іншыя версіі (гл. Фасмер, 2, 655–656; Петрыч–Гольмквіст, JS, 8, 1962–1963, 147) менш верагодныя.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

подёргать сов.

1. (дёрнуть несколько раз подряд) пату́заць, пашмо́ргаць; пато́ргаць;

подёргать за́ руку пату́заць за ру́ку;

2. (сделать несколько движений ногой и т. п.) падры́гаць, паце́паць, паматля́ць, памата́ць;

3. (повыдёргивать) парва́ць; павырыва́ць; (много, неоднократно) папарыва́ць, папарва́ць;

подёргать всю морко́вь парва́ць (павырыва́ць) усю́ мо́ркву;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скрэ́бці несов.

1. скрести́, скобли́ть;

с. падло́гу — скрести́ (скобли́ть) пол;

2. (морковь и т.п.) чи́стить, очища́ть;

с. бу́льбу — чи́стить карто́фель;

3. (чем-л. тонким, острым) скрести́, цара́пать;

с. но́гцямі — скрести́ (цара́пать) ногтя́ми;

4. (скребя, производить шум) скрести́сь, цара́паться;

5. безл., перен. скрести́;

◊ на сэ́рцы (душы́) ко́шкі скрабу́ць — на се́рдце (душе́) ко́шки скребу́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чи́стить несов.

1. (удалять грязь, делать чистым) чы́сціць; (тереть — ещё) шарава́ць; (ваксить — ещё) ваксава́ць;

чи́стить коня́ чы́сціць каня́;

чи́стить зу́бы чы́сціць зу́бы;

чи́стить посу́ду чы́сціць (шарава́ць) по́суд;

чи́стить о́бувь чы́сціць (ваксава́ць) абу́так;

2. (от кожуры) абіра́ць; (скрести) скрэ́бці, струга́ць; (лущить — ещё) лу́шчыць, луза́ць; (перебирать) перабіра́ць;

чи́стить карто́шку абіра́ць (преимущественно варёную), струга́ць (сырую), скрэ́бці (молодую) бу́льбу;

чи́стить морко́вь скрэ́бці мо́ркву;

чи́стить ры́бу скрэ́бці ры́бу;

чи́стить горо́шек абіра́ць (лу́шчыць, луза́ць) гаро́шак;

чи́стить ви́шни, грибы́ перабіра́ць ві́шні, грыбы́;

3. (освобождать от скопившегося, опорожнять) чы́сціць; (дымоход) выціра́ць;

чи́стить кана́л чы́сціць кана́л;

чи́стить коло́дец чы́сціць сту́дню;

чи́стить тру́бы выціра́ць ко́міны;

4. перен. (проверять с целью освобождения от чуждых элементов), разг. чы́сціць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)