аўтано́мія, ‑і, ж.

Самакіраванне; права самастойна вырашаць справы ўнутранага заканадаўства і кіравання. Дэмакратычная дзяржава павінна прызнаваць аўтаномію розных абласцей, асабліва абласцей і акруг з розным нацыянальным саставам насельніцтва. Ленін.

[Грэч. autonomia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самапазна́нне, ‑я, н.

Пазнанне чалавекам, класам, грамадствам самога сябе, сваёй унутранай, гістарычнай сутнасці. Самапазнанне рабочага класа неразрыўна звязалі з поўнай выразнасцю .. ўяўленняў аб узаемаадносінах усіх класаў сучаснага грамадства. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зве́ргнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.

Сілай пазбавіць улады; скінуць. Звергнуць цара. Звергнуць манархію. □ Мы ўзнімаем паўстанне са зброяй у руках, каб звергнуць царскі ўрад і заваяваць свабоду ўсяму народу. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

філі́стэрскі, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Які мае адносіны да філістэра, філістэрства. У мяшчанскіх і філістэрскіх прафесароў і публіцыстаў выходзіць, — скрозь і ўсюды пры добрапажаданых спасылках на Маркса! — што дзяржава якраз прымірае класы. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папо́ўшчына, ‑ы, ж.

1. Адзін з напрамкаў у стараверстве.

2. Рэлігійна-містычныя погляды, вераванні і забабоны, якія падтрымлівае царква. Філасофія, якая вучыць, што сама фізічная прырода ёсць вытворнае, — ёсць чысцейшая філасофія папоўшчыны. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасцяпе́навец, ‑наўца, м.

Уст. Прыхільна маруднага, паступовага развіцця, праціўнік рашучых, рэвалюцыйных метадаў. Гэта вельмі непрыемна ўсім пасцяпенаўцам і апартуністам, гэта ўнушае страх нават многім сацыял-дэмакратам з лагера хвасцістаў, але — гэта факт. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́вы, ‑аў; адз. няма.

Паэт. Тое, што і аковы. Вы ішлі наперад віхрам-бураломам, Разбівалі ковы, векавыя путы. Колас. Патрэскаўся лёд на Лене, Волга скрышыла ковы, Калі Нарадзіўся Ленін У ясны Ранак вясновы. Дзеружынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агіта́тар, ‑а, м.

1. Той, хто вядзе агітацыю (у 1 знач.). Палітычны, камсамольскі, прафесійны агітатар.

2. Тое, пры дапамозе чаго вядзецца агітацыя. Газета — не толькі калектыўны прапагандыст і калектыўны агітатар, але таксама і калектыўны арганізатар. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падо́ўгу, прысл.

На працягу доўгага часу, доўга. Цяпер бацька працаваў на камбайне і зноў падоўгу не бываў дома. Даніленка. Пачуўшы.. вясёлыя крыкі [дзяцей], Ленін прыходзіў на.. дарожку, садзіўся на лаўку і падоўгу глядзеў на забавы малых. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самадзе́ючы, ‑ая, ‑ае.

1. Які дзейнічае аўтаматычна, сам сабою. Самадзеючыя апараты.

2. Заснаваны на актыўным самастойным дзеянні. Асобая грамадская ўлада неабходна таму, што самадзеючая ўзброеная арганізацыя насельніцтва зрабілася немагчымай з часу расколу грамадства на класы... Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)