ясно́тка ж., бот. ясно́тка, -кі ж., глуха́я крапіва́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стреку́чий прост. жыгу́чы, пяку́чы;
стреку́чая крапи́ва жыгу́чая (пяку́чая) крапіва́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Стракі́ва ‘крапіва’ (Касп.; шуміл., Сл. ПЗБ; рас., Шатал.; Рам. 8; рас., полац., в.-дзв., глыб., ЛА, 1), стрэкі́ва ‘крапіва-жыгучка’ (віц., Кіс.). Да стрыка́ць (гл.), параўн. стрыку́чая крапіва́ ‘крапіва-жыгучка’ (ЛА, 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жа́гліўка ’пякучая крапіва’ (гарадоц., Нар. лекс., 34). Як і жа́гляўка (гл.), утворана ад незафіксаванага прыметніка (*жаглівы ’куслівы’). Параўн. жыгучка ’крапіва’ (гл). Цікава адзначыць славац. žihľava ’крапіва’ з блізкай суфіксацыяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
двухдо́мны, -ая, -ае (спец.).
1. Такі, у якога мужчынскія і жаночыя кветкі знаходзяцца на розных асобінах (пра расліны).
Каноплі, крапіва — двухдомныя расліны.
2. у знач. наз. двухдо́мныя, -ых. Клас раслін, у якіх мужчынскія і жаночыя кветкі знаходзяцца на розных асобінах.
Сямейства двухдомных.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жечься
1. пячы́ся;
крапи́ва жжётся крапіва́ пячэ́цца;
2. страд. палі́цца; см. жечь 1.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пракі́ва ’крапіва’ (Булг., Мат. Гом.), прокыва, прокева (Сл. Брэс.), прошва (ТС) ’тс’, сюды ж праціўнік ’байструк’ (ТС). Метатэза з крапіва (гл.), магчыма, пад уплывам польск. pokrzywa ’крапіва’, дзе яна была адзначана спачатку ў заходняй Вялікапольшчы (1393 г.), а пасля распаўсюдзілася на рэшту’ польскамоўнай тэрыторыі (Банькоўскі, 1, 795); параўн. таксама pokrzywnik ’байструк’ (“spłodzony w pokrzywach”, гл. Банькоўскі, 2, 684).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раскашава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; незак. (разм.).
1. Жыць у раскошы, мець усяго ў дастатку.
2. і (рэдка) зак. Жыць (пачаць жыць) або размяшчацца (размясціцца) дзе-н. вельмі свабодна, на вялікай плошчы.
Раскашуецца адна ў такой вялікай кватэры.
3. перан. Буйна расці на прыволлі.
Раскашуецца пад плотам крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вінаспад (паэт.) ’багацце він’ (КТС, К. Крапіва). Новаўтварэнне па тыпу вадаспад (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крапі́ўка ’высыпка на целе дзіцяці’ (Арх. ГУ, Сцяшк., Мат. Гом.). Да крапіва (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)