ператаксо́ўваць

‘устанаўліваць таксу (кошт) на што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ператаксо́ўваю ператаксо́ўваем
2-я ас. ператаксо́ўваеш ператаксо́ўваеце
3-я ас. ператаксо́ўвае ператаксо́ўваюць
Прошлы час
м. ператаксо́ўваў ператаксо́ўвалі
ж. ператаксо́ўвала
н. ператаксо́ўвала
Загадны лад
2-я ас. ператаксо́ўвай ператаксо́ўвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ператаксо́ўваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

акцы́з, -у, м.

Ускосны падатак на тавары шырокага спажывання і паслугі, які ўваходзіць у іх кошт і складае частку бюджэту краіны.

|| прым. акцы́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тру́цень, тру́тня, мн. тру́тні, тру́тняў, м.

1. Самец у пчалінай сям’і.

2. перан. Той, хто жыве за кошт чужой працы.

Быць трутнем.

|| прым. тру́тневы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жывагло́цтва, ‑а, н.

Разм. Бязлітасны прыгнёт, пажыва за кошт іншых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паразіты́зм, -у, м.

1. Суіснаванне двух арганізмаў, пры якім адзін арганізм (паразіт) корміцца за кошт другога.

2. перан. Жыццё з чужой працы, дармаедства.

|| прым. паразіты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перабо́ліць

‘перабольшыць што-небудзь, зрабіць што-небудзь большым, надбавіць чаго-небудзь (пераболіць боты, пераболіць кошт)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. перабо́лю перабо́лім
2-я ас. перабо́ліш перабо́ліце
3-я ас. перабо́ліць перабо́ляць
Прошлы час
м. перабо́ліў перабо́лілі
ж. перабо́ліла
н. перабо́ліла
Загадны лад
2-я ас. перабо́ль перабо́льце
Дзеепрыслоўе
прош. час перабо́ліўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пагрэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; -э́ты; зак., каго-што.

Грэць некаторы час.

П. рукі каля печы.

◊

Пагрэць (нагрэць) рукі — нажыцца за чый-н. кошт.

|| звар. пагрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пакупны́, -а́я, -о́е.

1. Які звязаны з магчымасцямі купляць.

Пакупная здольнасць насельніцтва.

2. Такі, як пры куплі (пра цану).

Грошы, заплачаныя за будынак, залічваюцца ў кошт пакупной цаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шахра́й, -я́, мн. -і́, -ёў, м. (разм., пагард.).

Чалавек, які любіць пажывіцца за кошт іншых; жулік.

|| ж. шахра́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, -ра́ек.

|| прым. шахра́йскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перадаражы́ць

‘выставіць высокі кошт і праз гэта не прадаць што-небудзь і без прамога дапаўнення (у значэнні перадаражыцца)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. перадаражу́ перадаражы́м
2-я ас. перадаражы́ш перадаражыце́
3-я ас. перадаражы́ць перадаража́ць
Прошлы час
м. перадаражы́ў перадаражы́лі
ж. перадаражы́ла
н. перадаражы́ла
Загадны лад
2-я ас. перадаражы́ перадаражы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час перадаражы́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)