Не́цепка, паводле апісання: «изба без топки печи, находящаяся чрез сени часто без печи, хотя и с приготовленным фундаментом для неё, служащая отчасти кладовою, а отчасти (летней порою) спальнею, так как здесь меньше мух и блох» (Нік. Очерки, 1, 103). З ⁺не‑цепл‑ка, вытворнае ад цепліць ’ацяпляць, паліць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

струхле́ць сов. (сгнить) истле́ть; иструхля́веть; обветша́ть;

дрэ́ва ~ле́ла — де́рево истле́ло;

ха́та ~ле́лаизба́ обветша́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прасто́рны просто́рный; (об одежде — ещё) свобо́дный;

~ная ха́та — просто́рная изба́;

~ная суке́нка — просто́рное (свобо́дное) пла́тье

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

непокры́тый (незакрытый) ненакры́ты; непакры́ты; (некрытый) някры́ты;

непокры́тый стака́н ненакры́тая шкля́нка;

непокры́тая голова́ непакры́тая галава́;

непокры́тая изба́ някры́тая ха́та.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ку́рны

1. курно́й, чёрный;

~ная ха́та — курна́я (чёрная) изба́;

2. (дымящийся) ды́мный;

~ная галаве́шка — ды́мная голове́шка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́стаяць сов., в разн. знач. вы́стоять;

в. на нага́х цэ́лую гадзі́ну — вы́стоять на нога́х це́лый час;

ха́та ~таіць яшчэ́ не адзі́н годизба́ вы́стоит ещё не оди́н год

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыні́зіцца сов.

1. прини́зиться;

з ча́сам ха́та яшчэ́ больш ~зілася — со вре́менем изба́ ещё бо́льше прини́зилась;

2. прини́зиться, уни́зиться;

гэ́ты чалаве́к ніко́лі не п.э́тот челове́к никогда́ не прини́зится (уни́зится)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мирско́й

1. уст. (людской) людскі́;

мирска́я молва́ людска́я гаво́рка; пагало́ска;

2. (светский) све́цкі, лю́дскі;

мирски́е дела́ све́цкія (людскі́я) спра́вы;

мирска́я суета́ людска́я ма́рнасць;

3. ист. грама́дскі;

мирска́я изба́ збо́рня;

мирская схо́дка сход грамады́, вяско́вы сход.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

буды́нак, -нка м.

1. зда́ние ср., строе́ние ср., постро́йка ж., сооруже́ние ср.;

2. собир. строе́ния мн., постро́йки мн.;

з аднаго́ бо́ку ву́ліцы стая́ла ха́та, а з друго́га — ро́зныя і́ншыя буды́нкі — на одно́й стороне́ у́лицы стоя́ла изба́, а на друго́й — ра́зные строе́ния (постро́йки)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

збо́ку

1. нареч. сбо́ку;

хлеб зацві́ў з. — хлеб запле́сневел сбо́ку;

2. нареч., прям., перен. в стороне́;

ха́та стаі́ць з.изба́ стои́т в стороне́;

3. в знач. предлога с род. сбо́ку от; в стороне́ от;

з. даро́гі — сбо́ку (в стороне́) от доро́ги;

з. прыпёкупогов. сбо́ку припёка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)