зя́ўнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да зя́ваць.
зяўну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зяўнём, зеўняце; зак.
Аднакр. да зява́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зява́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. зяваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зява́цца, ‑аецца; безас. незак.
Разм. Пра жаданне зяваць, пазяхаць. Нешта зяваецца, мусіць, на дождж.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варо́ніць (звычайна ў інф. або заг.); незак.
Разм. Быць нерастаропным, зяваць. Цяпер не варонь, паварочвайся і рыхтуйся сыходзіць. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зяха́ць ’зяваць’ (ТСБМ), ’цяжка дыхаць’ (Сцяшк.). Рус. дыял. зеха́ть пск., цвяр. ’крычаць’, пск. ’ілгаць, трызніць’, цвяр. зе́хать, зёхать ’глядзець’; параўн. укр. позіха́ти ’зяваць’, славен. zéhati ’зяваць’. Ст.-рус. зеха ’разява’ (1679 г.). Прасл. zěxati ўтворана на той самай аснове, што ževati (гл. зяваць): *zě‑ < і.-е. *gʼhoi‑, gʼhēi‑ ’быць пустым’ прадстаўлены і ў ззяць. Паводле Скока (3, 656), зычны х < і.-е. *sk, адлюстраванага ў лац. hisco ’раскрывацца’. Не выключана, што х з аорыста.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зяўну́ць сов., однокр., разг. зевну́ть;
з. слана́ — шахм. зевну́ть слона́: 1, 2 см. зява́ць I
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазёўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Зяваць злёгку, час ад часу. Кот пачаў выгінацца ў дугу, пазёўваць, церціся галавой і хвастом каля ног ксяндза, пакідаючы на чорнай сутане белую поўсць. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Назява́ць экспр. ’накрычаць’ (паст., Сл. ПЗБ). Да зяваць ’моцна крычаць, гарланіць’ (Нас.), параўн. зяваць ’пазяхаць’ (там жа), гл. Звяртае на сябе увагу аднолькавае развіццё значэння ад ’пазяхаць’ да ’крычаць’ у беларускага і славенскага дзеяслова zęvati.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зя́ўкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Тое, што і зя́ваць. Жыжка, як шчупак, выкінуты на бераг, пачаў зяўкаць сваім роцікам, і хапаць паветра, але словы не ішлі. У зале пачуўся лёгкі смех. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зяўно́, зяўна́, зя́ўны, зя́ўні ’сківіца, рот’ (Сл. паўн.-зах.). Утворана з суфіксам ‑н‑ (як калена, руно, ст.-слав. стьгно) ад зеў (< зяваць), гл. Славен. адназоўнікавы дзеяслоў zẹ́vniti ’зяваць’ указвае на магчымасць, што ‑н‑ было яшчэ ў прасл. мове. Літ. žiànos ’жабры’, дыял. ’рот, губы’ — роднаснае ўтварэнне. Параўн. зеўра з суфіксам ‑р‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)