ка́менна-земляны́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ка́менна-земляны́ ка́менна-земляна́я ка́менна-земляно́е ка́менна-земляны́я
Р. ка́менна-земляно́га ка́менна-земляно́й
ка́менна-земляно́е
ка́менна-земляно́га ка́менна-земляны́х
Д. ка́менна-земляно́му ка́менна-земляно́й ка́менна-земляно́му ка́менна-земляны́м
В. ка́менна-земляны́ (неадуш.)
ка́менна-земляно́га (адуш.)
ка́менна-земляну́ю ка́менна-земляно́е ка́менна-земляны́я (неадуш.)
ка́менна-земляны́х (адуш.)
Т. ка́менна-земляны́м ка́менна-земляно́й
ка́менна-земляно́ю
ка́менна-земляны́м ка́менна-земляны́мі
М. ка́менна-земляны́м ка́менна-земляно́й ка́менна-земляны́м ка́менна-земляны́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перагно́йна-земляны́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. перагно́йна-земляны́ перагно́йна-земляна́я перагно́йна-земляно́е перагно́йна-земляны́я
Р. перагно́йна-земляно́га перагно́йна-земляно́й
перагно́йна-земляно́е
перагно́йна-земляно́га перагно́йна-земляны́х
Д. перагно́йна-земляно́му перагно́йна-земляно́й перагно́йна-земляно́му перагно́йна-земляны́м
В. перагно́йна-земляны́ (неадуш.)
перагно́йна-земляно́га (адуш.)
перагно́йна-земляну́ю перагно́йна-земляно́е перагно́йна-земляны́я (неадуш.)
перагно́йна-земляны́х (адуш.)
Т. перагно́йна-земляны́м перагно́йна-земляно́й
перагно́йна-земляно́ю
перагно́йна-земляны́м перагно́йна-земляны́мі
М. перагно́йна-земляны́м перагно́йна-земляно́й перагно́йна-земляны́м перагно́йна-земляны́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мешані́на, ‑ы, ж.

Разм.

1. Сумесь чаго‑н. разнароднага. Угару ўзлятала снежна-земляная мешаніна, поле пакрывалася чорнымі плямамі варонак. Дудо.

2. перан. Блытаніна, адсутнасць яснасці ў чым‑н. Выйшаў Лабановіч [ад Ліскоўскіх] з неакрэсленым адчуваннем, з непрыведзенаю ў парадак мешанінай у галаве. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эска́рп, ‑а, м.

Спец.

1. Задняя спадзістая сценка знадворнага рова ваеннага ўмацавання.

2. Супрацьтанкавая земляная загарода, якую ствараюць на схілах мясцовасці, звернутых у бок ворага. Над ціхаю ракой драты, драты, У беразе — ступенькамі эскарпы. Мільгаюць, разяваючы раты, У ціне люстраныя карпы. Калачынскі.

[Фр. escarpe.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тапіна́мбур ’сланечнік клубяносны, земляная груша, Helianthus tuberosus L.’ (ТСБМ, Кіс.). Праз рус. топина́мбур ’тс’ з франц. topinambour ’тс’ < парт. topinambo, якое з’яўляецца назвай індзейскага племені ў Паўднёвай Амерыцы (ЕСУМ, 5, 599; Голуб-Ліер, 484).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Навяра́піцца ’напаткацца’ (слонім., Сцяшк. Сл.). Сярод магчымых паралелей звяртае на сябе ўвагу ст.-рус. наворопити ’напасці’ (Сразн.), найбольш блізкае семантычна да названага слова; тады ўсё да *оогръ > гл. варапай, ворапень, ці з іншым вакалізмам *оегръ, параўн. варопаўка і вярэпаўказемляная жаба, рапуха’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пол 1, ‑у, м.

Сукупнасць уласцівасцей, якія характарызуюць мужчынскія і жаночыя арганізмы і супроцьпастаўляюцца адзін другому. Мужчынскі пол. Жаночы пол.

•••

Дужы пол (жарт.) — пра мужчын.

Прыгожы (слабы) пол (жарт.) — пра жанчын.

пол 2, ‑а, м.

Палаткі, нары. Хата нагадвала даўнейшую курніцу: чорная земляная падлога, брудны і таксама чорны на ўсю хату пол, па якім ўпокат спала ўжо немалая Прахорава сям’я. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падло́га, ‑і, ДМ ‑лозе, ж.

1. Насціл у памяшканні, па якім ходзяць. Паркетная падлога. □ Глеб Іванавіч устаў і захадзіў па цеснай хаце, прыслухоўваючыся, як рыпіць падлога пад нагамі. Дуброўскі. Млын калаціўся, скрыпеў падлогаю, гуў камянямі. Чорны.

2. Дол, ніз (пераважна ў жыллёвым памяшканні). Насцілу ў хаце яшчэ не было, падлога засталася земляная. Кавалёў. У зямлянку з дзвярэй прарвалася вада, яна залівала гліняную падлогу. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гру́ша і ігру́ша, ‑ы; Р мн. груш і ігруш; ж.

1. Фруктовае дрэва сямейства ружакветных з сакавітымі салодкімі пладамі ў форме акруглага конуса. Груша-дзічка. Марозаўстойлівы сорт ігруш.

2. Плод гэтага дрэва. Натрэсці груш. Сушаныя грушы. Кампот з ігруш.

3. толькі адз. Драўніна гэтага дрэва. Лыжкі з грушы.

•••

Земляная груша — шматгадовая кармавая і тэхнічная клубняносная расліна сямейства складанакветных; тапінамбур.

На вярбе грушы растуць у каго — маніць, расказвае небыліцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

земляны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да зямлі ​1 (у 3 знач.), звязаны з ёю. Земляныя работы.

2. Зроблены з зямлі; які складаецца з зямлі. Земляны вал. □ Мікола ўстаў з куфра і, басанож па халоднай земляной падлозе, пачаў шарыць у цемры. Брыль.

3. Які жыве або знаходзіцца ў зямлі. Земляныя ластаўкі. Земляныя насякомыя. // Як састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных тэрмінаў. Земляны арэх. Земляная груша. Земляны чарвяк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)