арганізава́ны, -ая, -ае.
1. Аб’яднаны, згуртаваны, які ўваходзіць у склад якой-н. арганізацыі.
А. калектыў.
2. Планамерны, упарадкаваны.
А. характар партызанскай барацьбы.
3. Дысцыплінаваны, які дзейнічае дакладна і планамерна.
|| наз. арганізава́насць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спа́янный
1. спая́ны, уст. злітава́ны;
2. перен. спая́ны, згуртава́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
маналі́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца маналітам. Маналітная парода.
2. перан. Моцна згуртаваны. Гэта была маналітная армія старых і юных, спалучэнне пачынальнікаў і завяршальнікаў адной вялікай ідэі, ідэі Леніна. Мікуліч. // Цэласны, з’яднаны. Літаратура сацыялістычнага рэалізму — маналітная па ідэйнай накіраванасці, па ідэалу. Адамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разраху́нак, ‑нку, м.
Разм. Тое, што і разлік (у 1–5 знач.). Касір выдаваў рабочым авансы і рыхтаваўся да разрахункаў у канцы месяца. Чорны. У гэтых ціхіх .. хатах на ўсе лады памінаецца калектывізацыя. Каля яе згуртаваны ўсе думкі, пачуцці і разрахункі практычнага сялянскага розуму, навокал яе вядзецца самая дзейсная агітацыя і за і супраць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сколо́ченный
1. (гвоздями и т. п.) збі́ты, мног. пазбіва́ны;
2. перен. (созданный, организованный), разг. арганізава́ны, згуртава́ны, сабра́ны, мног. пазбіра́ны;
3. (накопленный) назбіра́ны, сабра́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
арганізава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад арганізаваць.
2. у знач. прым. Падпарадкаваны пэўнаму плану, парадку, упарадкаваны. Партызанскі рух меў арганізаваны характар. Арганізаванае змаганне.
3. у знач. прым. Аб’яднаны, згуртаваны для якой‑н. мэты, які ўваходзіць у склад якога‑н. аб’яднання, арганізацыі. [Сцёпка:] — Я ўжо думаю паступіць у камсамол, каб быць арганізаваным і весці барацьбу з буржуазіяй за наша сялянскае жыццё. Колас.
4. у знач. прым. Які вызначаецца сабранасцю, самадысцыплінай, уменнем дзейнічаць дакладна і планамерна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наво́кал,
1. прысл. Усюды, з усіх бакоў. Цішыня, спакой, сон панавалі навокал. Колас. Нада мною блакітны шацёр, А навокал — лясы і лясы. Астрэйка. // Кругом. З зямлі, хістаючыся, падняўся Цярэшка і агледзеўся навокал. Шчарбатаў.
2. прысл. Апісваючы круг, па кругу. [Віктар:] — Гэтак мы абыдзем навокал і зноў прыйдзем на стар[о]е месца. Маўр.
3. прыназ. з Р. Ужываецца для вырашэння прасторавых адносін пры назве асобы, прадмета або месца, з усіх бакоў якога адбываецца пэўнае дзеянне ці размяшчаецца што‑н. Навокал рыначнай плошчы стаяць драўляныя і нават цагляныя дамы. Брыль. Знізу камень аброс мохам, жоўтая трава навокал яго была вільготная. Чорны.
4. прыназ. з Р. Ужываецца для выражэння аб’ектных адносін: указвае на асобу, прадмет ці паняцце, якое з’яўляецца аб’ектам пэўнага працэсу або дзеяння. Гутарка ўвесь час вялася навокал старшыні. □ Каля .. [калектывізацыі] згуртаваны ўсе думкі, пачуцці і разрахункі практычнага сялянскага розуму, навокал яе вядзецца самая дзейсная агітацыя. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)