заскуча́ть сов. зану́дзіцца; (затосковать) засумава́ць, замарко́ціцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
растоскова́ться сов., разг. затужы́ць, занудзі́цца, замарко́ціцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
занудзе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Тое, што і занудзіцца. Без пэўных заняткаў было нудна, Толя занудзеў і нават паблажэў. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замарко́ціцца, ‑кочуся, ‑коцішся, ‑коціцца; зак.
Стаць маркотным; засумаваць, занудзіцца. Ішоў хлопчык у трывозе, Замаркоціўся, прыціх. Колас. Песні жаваранкаў пераліўныя Замаркоціцца, спаць не даюць. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Суме́цца ’збянтэжыцца, разгубіцца’ (ТСБМ), ’занудзіцца, засумаваць, замаркоціцца’, ’спалохацца, разгубіцца’ (глыб., пух., лях., Сл. ПЗБ), ’спахапіцца крыху, спалохацца’ (Варл.), сюды ж, відаць, балг. дыял. сумеіа́ ме ’непрыемна мне, гідка мне’. Зыходнае, магчыма, прасл. *sъ‑uměti sę, гл. і наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
приуны́ть сов., разг. зажуры́цца, засумава́ць, затужы́ць, занудзі́цца; засмуці́цца;
вы что́-то приуны́ли вы не́шта зажуры́ліся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́сці, паду́, падзе́ш, падзе́; падзём, падзяце́, паду́ць; паў, па́ла; падзі́; зак.
1. гл. падаць.
2. Загінуць, быць забітым (высок.).
П. ў бітве за Радзіму.
П. ахвярай чаго-н. (загінуць з-за чаго-н.).
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць пераможаным, скарыцца (пра крэпасць, уладу; высок.).
Крэпасць пала.
Стары лад паў.
4. перан. Маральна апусціцца, стаць нікчэмным.
Нізка п.
◊
Ні села ні пала (разм.) — нечакана, без прычыны.
Пасці духам — страціць надзею, занудзіцца.
|| наз. падзе́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засумава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., па кім-чым і без дап.
Пачаць сумаваць. // Зрабіцца сумным, занудзіцца без каго‑, чаго‑н., замаркоціцца па кім‑, чым‑н. Дзень быў цёплы, вясновы. Адзін з такіх, калі вельмі цягне на сонца, па якім засумаваў за зіму. Карпаў. / у перан. ужыв. [Лукаш] вярнуўся з вайны, вярнуўся з думкамі толькі аб працы, па якой зусім занудзілася душа, засумавалі рукі. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыну́дзіць ’прымусіць’ (Ян.), прынудзі́лавец ’хто працуе па прымусу’ (паст., Сл. ПЗБ), загнаць у прыну́д ’прымусіць зайсці сілай’ (ТС), сюды ж дзеясловы з іншай семантыкай, адлюстраванай у ну́дзіць (гл.): прыну́дзіць ’занудзіцца, зажурыцца’ (Ян.), прыну́дзіцца ’тс’, прыну́дзіць ’затхнуцца (пра рыбу)’ (ТС); таксама сюды ж аддзеяслоўныя субстантывы прыну́да ’туга’ (ТС), пріну́жа ’прынука, прымус’ (Бяльк.). Ст.-бел. принудити ’прымусіць, загадаць’. Узыходзіць да прасл. *prinuditi, прэфіксальнага ўтварэння ад *nuditi (sę). Ст.-слав. приноудити ’прынудзіць’, ст.-рус. принудити ’прымусіць, прынудзіць; загадаць; пераканаць; прызначыць’ (Сразн.), рус. прину́дить ’прымусіць’, укр. принуди́ти ’змучыць, змарыць тугою, смуткам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уны́ние ср. марко́та, -ты ж.; туга́, -гі́ ж.; сум, род. су́му м., сму́так, -тку м., журба́, -бы́ ж.; (скука) нуда́, -ды́ ж.;
впасть в уны́ние замарко́ціцца (затужы́ць, засумава́ць, засмуці́цца, зажуры́цца, занудзі́цца).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)